چهارمحال و بختیاری
استان زیبای چهارمحال و بختیاری در بخش جنوب غربی کشور قرار دارد. این استان در همسایگی اصفهان، لرستان، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد است. چهارمحال به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی و در بر گرفتن بخش زیادی از رشته کوه‌های زاگرس، مرتفع‌ترین استان کشور است. شهرکرد که مرکز استان چهارمحال و بختیاری است، با ارتفاعی بین ۲۰۰۰ تا ۲۳۰۰ متر از سطح دریا، بلندترین استان کشور است و همین موضوع باعث شده است تا چهارمحال بختیاری لقب “بام ایران” را کسب کند.
بخش‌های این استان عبارتند از: شهرکرد، کوهرنگ، سامان، بروجن، بِن، فارسان، کیار، اردل و لردگان. به دلیل بافت کوهستانی این منطقه، آب و هوای این استان در فصول گرم خنک و معتدل و در فصول سرد، سرد و خشک است. چهارمحال به دلیل داشتن آب و هوای مطلوب در تابستان، یکی از بهترین مقاصد سفر تابستانی است.
1.آبشار آتشگاه
آبشار آتشگاه در بخش لردگان و در فاصله ۴۰ کیلومتری از شهر لردگان قرار دارد. دلیل محبوبیت و شهرت این آبشار، قرار گرفتن آن در میان دره‌ای سرسبز و طول ۲ کیلومتری آن است که به آن لقب طولانی‌ترین آبشار ایران را داده است. منظره زیبای این آبشار در طول مسیر و جریان خروشان آن، هرساله تعداد زیادی از مسافران را به خود جذب می‌کند. آبشار آتشگاه در انتهای مسیر خود به دریاچه سد کارون ۳ خوزستان می‌ریزد.
اگر تماشای آبشارهای باشکوه و صدای جوش و خروش آن ها شما را به وجد می آورد استان خوبی را برای طبیعت گردی و گشت و گذار انتخاب کرده اید چون چهارمحال و بختیاری از استان هایی است که در آن آبشارهای زیادی پیدا می کنید. آبشار آتشگاه نسبت به آبشار دره عشق از مرکز استان فاصله بیشتری دارد و در ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد است. در مسیر رسیدن به این آبشار از روستاهای زیبای میلاس و سردشت عبور کردید و جایی در ۴۰ کیلومتری لردگان روستای آتشگاه را می بینید، روستایی که در دره ای جشم نواز و باریک قرار دارد.
در وسط دره رودخانه ای در جریان است که در احاطه درختان سربفلک کشیده و سنگ های آهکی است. آبشار آتشگاه در دره ای به ارتفاع ۳ کیلومتر به پایین می ریزد، در این مسیر پستی و بلندی های دره آبشارهای کوچک زیادی را شکل داده که بر زیبایی و جذابیت آبشار افزوده است.
2.غار سراب
غار سراب یکی از غارهای آهکی بزرگ ایران است که در روستای امیدآباد شهرستان فارسان قرار دارد. به غار سراب از شهر فارسان حدود ۲۱ کیلومتر فاصله دارد؛ اما نکته مثبت اینجاست که این فاصله آسفالت است و جز ده دقیقه آخر مسیر که باید خود را از داخل روستا به غار برسانید، بقیه مسیر را می‌توانید با خودرو طی کنید.
غار سراب به دلیل داشتن ساختار خاص و زیبا، یکی از انتخاب‌های اصلی غارنوردان برای اکتشافات جدید است. ورودی غار در ارتفاعی بالا قرار دارد و برخلاف کوچک بودن این ورودی، ارتفاع سقف غار سراب در بخش‌های داخلی آن تا ۱۵ متر نیز می‌رسد. قندیل‌های آهکی و حوضچه‌هایی که از ریزش آب در نقاط مختلف غار ایجاد شده‌اند، آن را به یکی از خاص‌ترین غارهای آهکی ایران تبدیل کرده‌اند.
3.پارک جنگلی پروز
طبیعت زیبای پارک جنگلی پروز ارزش این را دارد که به ۵۰ کیلومتی لردگان بروید و مدتی را در میان طبیعت بکر بگذرانید. در این پارک، درختان سربفلک کشیده، شالیزارها و چشمه ها طبیعتی را شکل داده که نمی توانید چشم از آن ها بردارید. اینجا آنقدر زیباست که مطمئنا بعدها هم دلتان می خواهد دوباره به آن برگردید و یکبار دیگر غرق طبیعت دلفریب آن شوید. در این پارک قدم بزنید، نفس های عمیق بکشید و از بودن در یکی از زیباترین ستان های ایران لذت ببرید.
4.چشمه کوهرنگ
چشمه کوهرنگ همانطور که از اسم آن مشخص است، در شهرستان کوهرنگ چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این چشمه یکی از سرچشمه‌های اصلی زاینده رود است. چشمه کوهرنگ در روستای دیمه و در نزدیکی چلگرد قرار دارد. این چشمه زیبا از دل کوه جوش و خروش خود را آغاز می‌کند و با ایجاد رودخانه در مسیر خود تا زاینده رود، طبیعی بکر را برای مسافران و ایلات ساکن این منطقه ایجاد می‌کند.
5.پارک ملی تنگ صیاد
پارک ملی تنگ صیاد، یکی از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است که در شهرستان بروجن و در بخش شمال غربی شهر بروجن قرار دارد. این پارک ملی بافت کوهستانی و مرتفعی دارد. قله جیلون و تعداد زیادی تپه‌ماهور از نقاط شاخص منطقه هستند. این پارک ملی گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری اعم از بز کوهی و کل و پلنگ و قوچ و میش و … را در خود جای داده است و یکی از مناطق حفاظت شده ایران است.
6.چشمه سیاسرد
چشمه سیاسرد بروجن در فاصله ۴ کیلومتری شهر بروجن و در مسیر جاده بروجن به خوزستان قرار دارد. در طی سال‌ها، در اطراف این چشمه تفرجگاهی بنا شده است که هم نام این چشمه است. منطقه تفریحی سیاسرد، به دلیل داشتن آب و هوای خنک در فصول مختلف سال، مسافران زیادی را در فصول گرم مانند تابستان و بهار به خود جذب می‌کند. از امکانات این مجموعه گردشگری می‌توانیم به امکانات رفاهی، شهربازی، استراحت‌گاه و سکوهای مناسب شب‌مانی و … اشاره کنیم. این گردشگاه همیشه جزو رتبه‌های برتر گردشگری استان چهارمحال و بختیاری است.
7.تالاب سولقان
تالاب سولقان یا تالاب سولگان، یکی از چندین تالاب بزرگ و از زیباترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است. این تالاب در شهرستان اردل (کیار) قرار دارد و یکی از ۳ تالاب معروف این منطقه است. تالاب سولقان با وسعت زیاد و عمق کم، یکی از مناطق منتخب پرندگان مهاجر است و هرساله تعداد زیادی پرنده مهاجر از گونه‌های مختلف به این تالاب مهاجرت می‌کنند.
8.غار یخی چما
غار یخی چما در بخش کوهرنگ، در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر چلگرد و نزدیک به روستای شیخ علیخان قرار دارد. این غار یخی یکی از غارهای یخی طبیعی و بزرگ ایران و بزرگ‌ترین منبع آب شیرین کشور است. زیبایی طبیعی و کم‌نظیر این غار، آن را به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده است. این غار یخی حتی در تابستان نیز دارای لایه‌های یخی در سقف و دیواره آن است اما به دلیل افزایش دما، ضخامت لایه‌ها کمتر می‌شوند و خطر ریزش قطعات یخ وجود دارد. بنابراین در فصول گرم نباید وارد غار شد.
9.تالاب گندمان
تالاب گندمان در شهرستان بروجن و در نزدیکی شهر گندمان قرار دارد. این تالاب نزدیک به ۱۰۰۰ هکتار وسعت دارد و از چندین منبع مختلف تامین می‌شود. تالاب گندمان در شرق تالاب چغاخور و سولقان قرار دارد. با توجه به آثار تاریخی به‌جامانده در اطراف تالاب، این تالاب در گذشته احتمالا محل شکار بهرام گور و خانواده‌های سلطنتی بوده است.
10.تـالاب چـغاخـور
تالاب چغاخور در شهرستان بروجن و روستای سنگ چین (نزدیک به روستای شلمزار) قرار دارد. این تالاب یکی از تالاب‌های بین‌المللی ایران است که محل زندگی ایل بختیاری در قرون گذشته بوده است. تالاب چغاخور در میان دشتی وسیع و کوهستانی بلند قرار دارد و منظره‌ای چشم‌گیر را برای دوست‌داران طبیعت رقم می‌زند. در فصل زمستان این تالاب محلی برای پرندگان مهاجر است و تورهای مختلفی برای پرنده‌نگری در این محل برگزار می‌شود. این تالاب در فاصله بین تالاب گندمان و تالاب سولقان قرار دارد.
11.منطقه حفاظت شده جنگلی هلن
جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری به‌قدری ارزشمند و سرشار هستند که بسیاری از آن‌ها نیاز به حفاظت دارند. از این رو تعداد مناطق حفاظت شده در این استان بسیار زیاد است. منطقه حفاظت شده هلن نیز یکی دیگر از این مناطق طبیعی حفاظت شده در دل استان است. دلیل نام‌گذاری این منطقه، زنده نگه داشتن پزشک آمریکایی، هلن جفری بختیاری است که با همسر ایرانی خود از قوم بختیاری، همراه با عشایر به این منطقه کوچ کرد و به مداوای مردم این منطقه می‌پرداخت. دشت و کوه هلن نیز یادواره این پزشک نازنین هستند.
منطقه حفاظت شده هلن امروزه شامل بخش‌های از شهرستان‌های لردگان، اردل و کیار می‌شود و برای رسیدن به آن کافیست خود را به یکی از این شهرستان‌ها برسانید. این دشت وسیع و طبیعتی که در دل خود جای داده است، امکانات مختلفی را به گردشگران ارائه می‌دهند که باعث سفر تعداد زیادی گردشگر در تمام فصول به این منطقه می‌شود. از تفریحات این منطقه می‌توانیم به کمپینگ، رفتینگ در رودخانه ارمند، رودخانه کارون و دره عشق و … اشاره کنیم.
12.دریاچه شلمزار
دریاچه شلمزار در نزدیکی شهر شلمزار در جنوب شهرکرد قرار دارد. این دریاچه طبیعی، در اثر جوشش چشمه‌ی شلمزار در این منطقه ایجاد شده است. امروزه اما اطراف این دریاچه نیز تبدیل به یک مکان تفریحی-اقامتی شده است و هرساله پذیرای تعداد زیادی از مسافران به‌ویژه در فصول گرم سال است.
13.چشمه زنه
چشمه زنه هفشجان، در روستای هفشجان از توابع شهرستان شهرکرد قرار دارد. این چشمه و گردشگاهی که در اطراف آن وجود دارد یکی از زیباترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری هستند. این چشمه و سدی که روی آن قرار دارد، بخش زیادی از آب منطقه را تامین می‌کنند.
14.پیر غار
پیرغار یکی از گردشگاه‌ها و پارک‌های جنگلی محبوب استان چهارمحال و بختیاری است. این منطقه گردشگری در روستای ده چشمه از شهرستان فارسان قرار دارد. از جاذبه‌های منطقه پیرغار می‌توانیم به آبشار و غار معروف آن، در کنار کتیبه‌های قاجاریه اشاره کنیم. این منطقه به دلیل ارتفاع زیاد و داشتن آبشار و رودخانه، آب و هوای معتدل و خنکی دارد و فصل‌های بهار و تابستان بهترین فصل سفر به این منطقه هستند.
15.چشمه دیمه
چشمه دیمه یکی از چشمه‌های مهم استان چهارمحال بختیاری است که در روستای دیمه از شهرستان کوهرنگ قرار دارد. این چشمه یکی از چشمه‌های ثبت شده در فهرست آثار طبیعی کشور است. آب معدنی این چشمه که در زردکوه سرچشمه می‌گیرد، در نهایت به زاینده رود می‌رسد. به باور مردم محلی، آب این چشمه به قدری مفید و سرشار از مواد معدنی است که از آن برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند.
16.منطقه حفاظت شده سبز کوه
منطقه حفاظت شده سبزکوه، اولین منطقه جنگلی-کوهستانی چهارمحال و بختیاری بود که به دلیل اهمیت بالای گونه‌های جانوری و گیاهی و ویژگی‌ها زمین‌شناسی خاص، به‌عنوان منطقه حفاظت شده تعیین شد. این منطقه در شهرستان لردگان قرار دارد. ارتفاع کوه‌های این منطقه تا حدود ۳۸۰۰ متر نیز می‌رسد و در برخی نقاط نیز به دلیل عبور رودخانه ونک، دره‌های زیبایی در آن ایجاد شده است.
17.چشمه برم
چشمه برم یکی از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است که در مرکز شهر لردگان قرار دارد. این چشمه حالا در میان یک پارک سرسبز با امکانات رفاهی کامل قرار دارد و برای یک پیک‌نیک و گردش روزانه یک انتخاب بسیار مناسب است. چشمه برم یکی از منابع اصلی تامین آب منطقه لردگان است.
18.آبشار زردلیمه
آبشار زردلیمه در بخش جنوبی شهرستان اردل، در روستای بادام شیرین و انتهای دره لیمه قرار گرفته است. این آبشار به دلیل محل قرارگیری و دسترسی سخت، یکی از بکرترین و زیباترین آبشارهای ایران است. ارتفاع آبشار زردلیمه ۴۰ متر و عرض آن ۶۵ متر است. در کنار آبشار زردلیمه، رودخانه بازفت قرار دارد که آب آبشار نیز به همین رودخانه می‌ریزد.
برای رسیدن به آبشار زردلیمه باید نزدیک به ۸۰ کیلومتر از شهرکرد فاصله بگیرید و به شهرستان اردل، به روستای بادام شیرین برسید. سپس با کمک تابلوهای راهنما وارد مسیر منتهی به آبشار شوید. دقت داشته باشید که این آبشار مسیر پیمایش سختی دارد و هوای اطراف آن نیز بسیار خنک‌تر از مناطق دیگر است؛ بنابراین حتما با فرد محلی یا آشنا به مسیر و تجهیزات کامل و لباس گرم از آبشار بازدید کنید.
19.دره عشق
یکی از زیباترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری که بی‌شباهت به عکس‌های طبیعت اروپا نیست، دره عشق است. حتی نام این دره حس ناب عشق و زیبایی را به مهمان خود القا می‌کند. دره عشق در شهرستان کیار، روستای ناغان چهارمحال بختیاری قرار دارد. دره عشق در محل یکی از گسل‌های اصلی زاگرس قرار دارد و رودخانه کارون در میان این دره در جریان است. از دیدنی‌های این دره می‌توانیم به طبیعت بکر، پل سیمی کهن، آبشار دره عشق و … اشاره کنیم
طبق افسانه‌های کهن، نام این دره از داستان دو دلداده گرفته شده است که برای وصال، خود را به رودخانه انداختند تا عشق آن‌ها ماندگار شود. برای رسیدن به دره عشق باید به سمت شهرستان کیار حرکت کنید. در بخش جنوب غربی کیار و در نزدیکی شهرستان اردل، می‌توانید دره عشق را به کمک راهنمایی افراد محلی پیدا کنید. این دره در حد فاصل روستاهای دورک شاپوری و دره بید قرار دارد.
20.خانه ستوده چالشتری
خانه آزاده و ستودی چالشتری، یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی چهارمحال بختیاری مربوط به اواخر دوران قاجار است. این خانه بخشی از بنای اصلی قلعه چالشتر است. این خانه تاریخی در ابتدای قرن ۱۴ (حوالی سال ۱۳۲۰) در روستای چالشتر بنا شده است. به‌محض ورود به خانه، رنگ‌های روشن و روح نواز به سرعت چشمتان را می‌گیرند. این خانه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است هرکدام ویژگی‌های معماری خاص خود را دارند.
برای رسیدن به این خانه باید حدود ۸ کیلومتر از شهرکرد فاصله بگیرید تا به روستای چالشتر برسید و در بافت شهری می‌توانید خانه آزاده و ستوده را ببینید.
21.قلعه صمصام السلطنه
قلعه صمصام السلطنه یکی از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است که در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شهرکرد قرار دارد. قلعه صمصام السلطنه از ساخته‌های دوره مشروطه قاجار است که به دستور صدراعظم آن دوره یعنی نجف قلی خان ساخته شده است. بنای این قلعه دوطبقه بوده است اما در گذر زمان و اتفاقات مختلف، طبقه دوم آن تخریب شده است. این اثر تاریخی یکی از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است.
22.روستای لندی
روستای لندی یکی از روستاهای تاریخی و جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است که در شهرستان اردل و در مرز خوزستان و چهارمحال بختیاری قرار دارد. این روستا با وجود گذشتن چندین سال، همچنان بافت سنتی خود را حفظ کرده است. از جاهای دیدنی این روستا در کنار بافت خانه‌های آن، آبشار دائمی لندی است که ۴۰ متر ارتفاع دارد.
