آبشار طبیعی سرسبز و منحصربه‌فرد نیاسر با ارتفاع 25 متر در شهر نیاسر قرار دارد؛ آبشاری که در اکثر روزهای سال به‌ویژه بهار و اواخر زمستان پر آب است و از گردشگران میزبانی می‌کند. سرچشمه این آبشار از چشمه‌ای موسوم به چشمه تالار (اسکندریه) است که در بالای آبشار و در کنار چهار طاقی نیاسر قرار دارد. جنس آبشار نیز از نوع آبشارهای رسوبی محسوب می‌شود که طی سال‌ها به‌خاطر انحلال سنگ آهک تشکیل شده است. در مسیر آب این آبشار در گذشته 13 آسیاب آبی وجود داشته که هم‌اکنون یکی از آسیاب‌ها مرمت شده است که گردشگران از آن بازدید میکنند. پس از بازدید از جاذبه‌های نیاسر، محیط اطراف آبشار محلی مناسب برای استراحت مسافران به حساب می‌آید.
آبشار نیاسر در فصل پاییز در کمترین حجم و در فصل زمستان در بیشترین حجم خود قرار دارد. یکی از محله‌های تاریخی فرهنگی نیاسر و حتی در ایران است آبشار مکان های زیبا و دیدنی دیگر نیز دارد.
این آبشار علاوه بر دارا بودن چشم اندازهای زیبا و خارق العاده، مکان روییدن گیاهان دارویی منحصر به فردی نیز است. گیاهانی مانند پرسیاوشان و رازیانه که برای کمردرد، سردرد و پا درد استفاده می‌شود. به علاوه پزشکان در گذشته از گرد و غبار سنگ در بستر آبشار به عنوان مرهم برای زخم استفاده می‌کردند. بیدهای شیرین، درختان توت و انگور از جمله درختانی هستند که در کنار آبشار یافت می‌شوند.
اگر می‌خواهید کاشان گردی کنید، نیاسر باید جزو اولویت‌های شما باشد و علت آن این است که نیاسر خوش آب‌و‌هواترین منطقه در کل کاشان است. به علاوه وجود جاذبه‌های طبیعی مانند آبشار نیاسر، غار نیاسر که به غار رئیس معروف است و چشمه نیاسر این ناحیه تاریخی را به یکی از مکان‌های مناسب برای کسانی کرده است که عاشق طبیعت گردی‌اند.
در کنار آبشار نیاسر حفره‌هایی در درون صخره‌ها دیده می‌شود که در گذشته ورودی غار معمایی نیاسر بوده‌اند. امروزه ورودی اصلی غار در باغ تالار قرار دارد. این غار دست ساز به قدری استادانه طراحی شده است که گردش مطلوبی از هوا در سراسر غار، حتی در پایین‌ترین قسمت‌های آن وجود دارد. متأسفانه تخریب برخی از قسمت‌های غار در اثر زلزله این ویژگی را تحت تأثیر قرار داده است. این غار در سه سطح ساخته شده است و شامل ۲۰ اتاق در مساحت ۱۷۶.۵ متر مربع است. قسمت مرکزی غار دارای هفت اتاق است که از طریق مسیرهای پیچ خورده به طبقات پایین متصل می‌شوند.
جاذبه های اطراف آبشار
چهار طاقی نیاسر
چهار طاقی نیاسریکی از آثار تاریخی شهر نیاسر در بیست کیلومتری غرب کاشان است. این سازه که با نام آتشکده ساسانی نیاسر نیز خوانده می‌شود در نزدیکی چشمه اسکندریه قرار دارد و قرار گرفتن آن در یک منطقه توریستی، آن را در رده یکی از معروف‌ترین چهار تاقی‌ها قرار داده‌است. پژوهشگران این بنا را از سازه‌ای از اواخر دوران اشکانی یا اوایل دوران ساسانی می‌دانند. برای این بنا کاربری‌های گوناگونی همچون نشان راهیابی، بنای یادبود، آتشگاه و قبر بزرگان مطرح شده بود.
این اثر دوره ساسانی با نام آتشکده نیاسر در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۱۷ با شماره ثبت ۳۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
غار ریس
این غار که در شمال غربی کاشان واقع شده دارای 950 متر طول و 60 متر عمق می باشد. طراحی و معماری با شکوه و منحصر به فرد این سازه تاریخی موجب حیرت و تحسین بازدید کنندگان شده است و این غار از زیباترین غارهای دیدنی نیاسر و ایران محسوب می شود.
در غار با مسیرهای شیب دار متعددی روبرو خواهید شد که به منظور جلوگیری از وقوع سیل طراحی و ساخته شده اند. سازندگان این غار رمزآلود به فکر تهویه مناسب هوای غار نیز بوده اند و دریچه های هوایی متعددی در مسیرها و نقاط مختلف غار تعبیه نموده اند.
در غار نیاسر دوراهی ها و سه راهی های مختلفی وجود دارد اما در این میان تنها یکی از آن ها به انتهای تونل منتهی می گردد. به عبارتی می توان گفت سایر راه هایی که در غار وجود دارد بیراهه هستند.
سبک معماری منحصر به فردی که در ساخت این غار به کار رفته بسیار جذاب است و طراحان غار سعی کرده اند فضای داخلی آن را به نحوی بسازند که غار بخش کوچکی به عنوان نشیمن داشته باشد و بازدید کنندگان بتوانند در آن لحظاتی استراحت نمایند.
حمام تاریخی صفویه
اگر به محله سرکمر سر بزنید، در کنار آبشار هزار ساله نیاسر، حمام صفویه نیاسر مشاهده می کنید. این حمام با توجه به نامگذاری آن، مربوط به دوره صفویه می باشد. متاسفانه در دوره های نه چندان دور، نسبت به وجود این حمام و نگهداری از آن کم کاری هایی شد، که با هشدارهای شهردار نیاسر مبنی بر اینکه سقف این بنا به دلیل قرار داشتن در مسیر آبشار و جاده در حال ریزش می باشد، پیگیری هایی صورت گرفت. اما متاسفانه در سال 93 به دلیل افزایش بارش ها و آب آبشار نیاسر و بی توجهی به لایروبی مسیر خروجی آب آسیاب در قسمت فوقانی حمام، محراب نماز این اثر تاریخی فرو ریخته است. خوشبختانه در سال های اخیر با رسیدگی های صورت گرفته از طرف شهرداری نیاسر این اثر تاریخی بازسازی شده و مورد بازدید علاقه مندان به این شهر قرار گرفته است. در حال حاضر حمام صفویه نیاسر به عنوان بخشی از تاریخ این شهر، زیبایی های خود را در معرض دید تماشاگران قرار می دهد.
این حمام دارای خزینه بوده و وردی هشت ضلعی آن به وسیله دالان هایی از بیرون حمام جدا شده است. دو ورودی مجزا در ضلع شمالی می باشد، ورودی اصلی به هشتی باز می شود و ورودی دیگر مستقیما وارد گرم خانه می شود. دو دالان ورودی به موازات یکدیگر ساخته شده و ورودی که وارد هشتی می شود، بالاتر از ورودی دیگر واقع شده و خود حمام نیز در زیر زمین قرار گرفته است. از ورودی اصلی که وارد می شوید پس از گذر از چند پله به هشتی کوچکی می رسید، که هشت ضلعی بوده و به نظر می رسد، طاق نماهای آن مربوط به دوره قاجاریه باشد.
چشمه اسکندریه
چشمه اسکندریه یا چشمه نیاسر اصلی‌ترین دلیل شکل گرفتن روستا و پس از آن شهر نیاسر است. این چشمه باستانی یکی از قدیمی‌ترین چشمه‌های شناخته شده در ایران است و آب زلال و شفافی دارد که طول تمام این سال‌های برای ساکنان محلی بسیار پربرکت بوده. تقریبا تمام جاذبه‌های تاریخی این شهر در کنار این چشمه زیبا به وجود آمده‌اند. چشمه نیاسر باعث به وجود آمدن آبشار نیاسر و آسیاب و حمام تاریخی این شهر شده است. آب این چشمه از پای آتشکده جاری می‌شود آب پاک و زلال از میان شکاف سنگ‌های درون گودالی می‌جوشد.
این چشمه در تمام طول سال پر آب است و آب آن در تابستان خنک و در زمستان گرم و ولرم است. نیاسر شهری قدیمی است که تمام تاریخ و قدمت خود را مدیون چشمه آبی است که به نام چشمه اسکندریه شناخته می‌شود.
آسیاب آبی
آسیاب آبی از دیگر آثار تاریخی شهر نیاسر هستند که از نظر کارشناسان و تحقیقات به عمل آمده و نوع معماری به کار رفته در این بنا حکایت از آن دارد که این آسیاب در دوران صفویه ساخته شده است. آسیاب آبی به وسیله آبی که از آبشار به پائین ریخته می شده به گردش درآمده است. آب ابتدا در داخل تنوره هایی ذخیره و از آنجا بوسیله کول باریکی با فشار به چرخه آسیاب می ریزد و سنگ آسیاب را به گردش درمی آورد و به این ترتیب گندم و جو را آسیاب می کند. نوع معماری آسیاب همانند حمام تاریخی آن است و باید گفت که این آسیاب تنها آسیاب قدیمی شهر نیست و سایر آسیاب ها یا از کار افتاده یا تخریب شده اند و تنها آسیاب فعال شهر همین آسیاب است.
باغ تالار و عمارت کوشک
نمی‌شود به کاشان سفر کنید و به این باغ تالار سر نزنید. این باغ و ساختمانی که در آن قرار دارد به اندازهای دیدنی هستند که حتی اگر از وجود آنجا اطلاعی هم نداشته باشید، به طور حتم مردم محلی به شما پیشنهاد بازدید از آن را خواهند داد. همچنین در این باغ تاریخی درختان چنار کهنسالی وجود دارد که باعث طراوت هوا و دل انگیز شدن فضا شده‌اند.
و عمارت کوشک که به نوعی یکی ازشاهکارهای معماری ایران نیز به حساب می‌آید به عمارت کوشک تالار معروف است. در اصطلاح کوشک به عمارت‌هایی گفته می‌شود که در وسط باغ‌ها ساخته می‌شدند و به نوعی حکم قلب باغ را داشتند (در مستطیل طلایی قاعده وسط باغ).
در گذشته رسمی وجود داشت که طبق آن مردم آبادی همیشه شب‌هنگام مشعل می‌افروختند و با آتش، سراسر شهر را چراغانی می‌کردند. شاید علت این کار برایتان جالب باشد. آنها آنقدر حاکم شهر را دوست داشتند که برای شادی و تفریح او این کار را می‌کردند. او و همراهانش در ارتفاعات عمارت می‌نشستند و به تماشای منظره شهر مشغول می‌شدند. مطمئناً این کار امروزه برای همه لذت‌بخش خواهد بود.
- آبشار نیاسر در فصل بهار، پرآب‌تر از هر زمان دیگری از سال است و در نتیجه بهترین زمان بازدید از آن را می‌توان از ابتدای اردیبهشت تا اواخر خرداد دانست.
به‌طور کلی، بهترین فصل سفر به کاشان بهار و به‌ویژه اردیبهشت ماه است؛ چراکه این فصل با گلاب‌گیری مردم کاشان تقارن دارد و معمولا مردم در کنار بازدید از جاذبه‌های شهرهایی مثل نیاسر، قمصر و کاشان حتما برای گلاب‌گیری به یکی از باغ‌های اطراف شهر می‌روند و گلاب تازه خریداری میکنند.