غار شاپور در انتهای تنگ چوگان و در 4 کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون مهم ترین پایتخت ساسانیان قرار دارد. دهانه این غار حدود 30 متر و مجسمه شاپور یکم ( دومین پادشاه ساسانی) قرار دارد به همین خاطر به این مکان غار شاپور میگویند. دیدن قندیل، آبانبار، حوضچهها و تالارهای این غار شما را به یک ماجراجویی جذاب در یکی از جاهای دیدنی کازرون میبرد؛ مخصوصا وقتی به مجسمه تنومند، شاپور پادشاه ساسانی نزدیک میشوید. بعد از طیکردن ۲۳۰ پله به این مجسمه میرسید.
بعضی از باستانشناسان میگویند غار شاپور قبل از ساسانیان جایی مثل زیارتگاه برای برگزاری مراسم و آیین مذهبی مردم بوده است. یک باستانشناس فرانسوی هم زمانی درباره غار شاپور شیراز اینطور استدلال کرد که چون تندیس شاپور در غار ساخته شده پس این غار احتمالا محل دفن شاپور اول هم بوده هست. البته این استدلال فقط در حد یک نظریه است و در منبع موثقی ثبث نشده.
غار شاپور کازرون را در پایین تنگهای به نام چوگان ساختهاند که این تنگه ماجراهای تاریخی خاصی دارد. تنگه چوگان درواقع زمین بازی پادشاهان ساسانی بوده که در آن بازی محلی قدیمی ایرانی را به نام چوگان انجام میدادند و به همین دلیل نامش را هم چوگان گذاشتهاند.
در کنار این غار، دو غار دیگر هم خودنمایی میکند. غار طرف چپ را به غار مادر شاپور میشناسند. در طرف راست هم نشانی از غار مرمر پیداست؛ اما دهانه غار قدیمی شاپور از همه بزرگتر است.
پیشنهاد میکنیم پیش از ورود به غار، کمی در جای خود بایستید و به عقب برگردید. از این نقطه میتوانید دشت زیبای تنگ چوگان و منظره پیش روی مجسمه را مشاهده کنید. همچنین سمت چپتان یک دخمه دست کنده قرار دارد. بد نیست پیش از ورود به غار نگاهی هم به آن بیندازید. دخمهها در عهد قدیم محلی برای قرار دادن اجساد مردگان بوده است.
پشت مجسمه با پایین رفتن از ۱۲ پله میتوانید بهسمت انتهای غار حرکت کنید. از این قسمت به بعد دیگر دستکاریهای ارتشیها دیده نمیشود و هرآنچه وجود دارد مربوط به گذشته غار است. حدودا هشتاد قدم پشت مجسمه شاپور دو حوضچه نگهداری آب دیده میشود که از زیباییهای این غار بهحساب میآید. در مسیر پیادهروی خود به سمت انتهای غار، میتوانید آثاری از تراشیدن سنگ روی دیواره غار را ببینید. بهنظر میآید قرار بوده در این مکانها سنگنگارههایی حک شود؛ اما بهعلت نامعلومی بهسرانجام نرسیده است. کنار این حوضچههای یک متری میتوانید آبشار سنگ زیبای غار شاپور را تماشا کنید. گودالی با قطر دهانهای حدود صد متر و عمق زیاد پس از این مکان قرار دارد.
افراد برای رفتن به قسمتهای درونیتر غار باید از پرتگاه کنار آن عبور کنند. تالار بزرگ ویژه انجام مراسم، محل ویژه ذبح قربانی و … ازجمله دیگر قسمتهای غار است. تقریبا تا عمق ۴۵۰ متری میتوان بدون مشکل با امکانات کم و البته کفش مناسب به داخل غار شاپور رفت. ازجمله ویژگیهای منحصربهفرد غار شاپور میتوان به تنوع دمایی بخشهای مختلف آن اشاره کرد. همچنین تغییر در میزان نور، رطوبت، سرعت باد، رسوبات و کانیهای تشکیلدهنده غار در گوشهکنارهای مختلف آن ازجمله عجایب غار است. بهعلت وجود پرتگاه و عدم نور کافی بهتر است سفر خود به درون غار را همینجا تمام کنید؛ چراکه قسمتهای دیگر غار فقط با تجهیزات تخصصی غارنوردی قابل بازدید هستند.
برای رفتن به غار شاپور باید مسافت زیادی را پیاده طی کنید. بنابراین فصل بهار و پاییز زمان مناسبتری برای بازدید از این غار است. بااینحال اگر قصد دارید در تابستان از این غار تاریخی دیدن کنید، باید نکته مهمی را مدنظر قرار دهید. غار شاپور در قسمت غربی تنگ چوگان و رو به جنوب قرار دارد. بنابراین میتوان گفت تقریبا در همه ساعات روز آفتاب به دل کوه میتابد. برای جلوگیری از گرمازدگی در پیادهروی تا غار شاپور، بهتر است صبح زود به سمت غار حرکت کنید. همچنین بهعلت بارندگی و لغزندگی مسیر کوهپیمایی تا دهانه غار بازدید از آن در فصل زمستان توصیه نمی شود.