بندر سیراف، سیراب، صیراف یا بندر طاهری بین بندر کنگان و بندر عسلویه قرار دارد. سیراف شهری باستانی است که در بخش مرکزی شهرستان کنگان و استان بوشهر در جنوب ایران قرار دارد. این بندر بر کرانه‌های خلیج فارس به فاصله تقریبی ۲۴۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و ۳۸۰ کیلومتری بندر عباس واقع شده است.
شهر باستانی سیراف از نظر معماری، به روستای ماسوله شباهت دارد. همچنین معماری‌های گچی و اتاق‌های منقش و تزیین‌شده و ساختمان‌هایی در دو و سه طبقه، همه آثار تمدنی بازمانده از بندر سیراف است که در کانون توجه محققان قرار دارد. در ضمن اگر از بالا به بندر سیراف نگاه کنیم، چشم‌انداز این بندر را همانند هلال ماه، خمیده و باریک با پهنای کم و درازای بسیار می‌بینیم.
در شهر بندرسیراف سنی و شیعه باهم زندگی می‌کنند. بیشتر مردم شهر به زبان فارسی صحبت می‌کنند و دارای لهجه کنگانی هستند. از دیرباز مراسم‌های مختلفی در سیراف برگزار می‌گردید که برخی از آنها همچنان اصالت خود را حفظ کرده و توسط مردم محلی باز هم برگزار می‌شوند. ماهیگیری یکی از شغل‌های مهم مردم بندر سیراف است. در بندر سیراف همچنان ماهیگیرها و لنج سازها در حین کار آوازهای محلی مختلف را می‌خوانند. با گشت و گذار در کنار ساحل‌های سیراف می‌توانید نوای زیبای این ترانه‌های محلی را بشنوید. این بندر هم چنین دارای منابع گاز است و سازمان‌های پتروشیمی در آن بسیار فعال است تا جایی که به سیراف «پایتخت انرژی ایران» می‌گویند. شغل مردم شهر بندر سیراف وابسته به دو صنعت ماهگیری، پتروشیمی است و تعداد اندکی هم از راه کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کنند.
مکان‌های دیدنی بندر سیراف شامل جاذبه‌های تاریخی و طبیعی می‌شوند که هرساله گردشگران بی‌شماری را به سوی خود جذب می‌کند. تعداد آثار تاریخی در شهر بندر سیراف به بیش از ده مورد می‌رسد. اگر به دیدن آثار باستانی و تاریخی علاقه دارید، شهر بندر سیراف را در الویت‌های سفر خود قرار دهید. جالب است بدانید سیراف نه تنها جاذبه‌های تاریخی فراوانی دارد بلکه دیدنی‌های طبیعی آن نیز زبانزد عام و خاص هستند.
از قلعه‌های تاریخی به جامانده که محل زندگی حاکمان شهر در دوره قاجار بوده قلعه نصوری است. این بنا روی تپه‌ای مشرف به دریا ساخته شده است. از خانه نصوری به راحتی می‌توانید شهر بندر سیراف و ساحل دریا را ببینید. قدمت این خانه-قلعه دویست سال است. جالب است بدانید که هجده تابلوی زیبا از داستان‌های شاهنامه دراین خانه وجود دارد. گچبریهای این قلعه بسیار نفیس و فاخر است. این خانه قلعه یک برج مدور نگهبانی و یک بادگیر شش جهته دارد که به قلعه جلوه‌ای خاص بخشیده و آن را متمایز کرده است.
طبقه اول قلعه نصوری سیراف، ایوانی با ستون‌های سنگی و گچبریهای ظریف است. این ایوان از پنج در چوبی به اتاقی می‌رسد که در ضلع غربی آن است. در همین اتاق هم می‌توانید یک گچ‌بری ساده با شکل‌های گل و بوته و پلکانی به طبقه دوم ببینید.
از ویژگی جذاب این طبقه ایوان غربی عمارت است که ۱۸ تابلو از داستان‌های شاهنامه فردوسی در آن قرار دارد.
به طبقه دوم که بروید ایوان ستون داری می‌بینید که سبک کار و تراش‌های آن شبیه بازار وکیل شیراز است. این ستون گچ‌بری‌هایی به شکل شاخ و برگ، گل و بوته، فرشته و پرنده دارد که ظاهر قلعه را دیدنی‌تر کرده است.
در حیاط قلعه نصوری سیراف سنگ‌ها و گچ‌هایی دیده می‌شود که نشانه‌های از بازسازی این قلعه است.
در معماری این قلعه درست مثل ساختمان‌های ساحلی حاشیه خلیج فارس بادگیری وجود دارد که هوای خنک و نسیم دریا را به فضای داخلی آن وارد می‌کرد. این بادگیرها در واقع یکی از ویژگی‌های معماری ساختمان‌های دوران قاجار است.
گورستان صخره ای یک اثر شگفت‌انگیز، مربوط به دوره ساسانی است که معماری صخره‌ای دارد. در طول تاریخ، مردمی از ادیان مختلف در این گورستان به خاک سپرده شده‌اند؛ به همین دلیل به آن قبرستان تمدن‌ها هم می‌گویند. گورستان صخره‌ای یا گور تمدن‌ها از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی بندر سیراف محسوب می‌شود؛ زیرا از دو زلزله مهیب که در سال‌های ۳۲۷ و ۴۹۶ هجری شمسی رخ داد، همچنان سالم برجای مانده است. در گورستان صخره‌ای سیراف آثار و گورهای به جا مانده از دوره اسلامی نیز دیده می‌شوند که می‌توان نشانه‌های آن را از روی خطوط کوفی یا عربی مختلفی تشخیص داد که روی برخی از سنگ قبرها نوشته شده است.
داستان به وجود آمدن بندر سیراف مربوط به دوران ساسانیان، یعنی قرن سوم میلادی است. یعنی موقعی که پادشاهان ساسانی به خلیج فارس علاقه‌مند شدند و می‌خواستند از موقعیت به‌خصوص آن به نفع خودشان استفاده کنند.
سیراف در آن دوران بخشی از «راه دریایی ابریشم» از سیلان و هند و چین به زنگبار آفریقا و بندرهای دریای سرخ اروپا بود که به آن «راه ادویه» هم می‌گفتند. سیراف در قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری در حاشیه خلیج فارس پیشرفته‌تر شد، تا جایی که مردم توانستند از راه دریا با بندرهایی مثل کانتون چین، بمبئی هند، تانزانیا آفریقا، بنادر بصره، بحرین، سوهار و دمام در ارتباط باشند و کالاهایشان را باهم معامله کنند.
ولی متاسفانه همه تمدن و پیشرفت بندر سیراف قربانی یک زمین‌لرزه شد. بعد از هفت روز زلزله مرگ‌بار در حدود سال ۳۶۷ هجری قمری، قسمت‌های زیادی از آن زیر آوار رفت. بعد از این داستان اسم «بمبئی ایران» هم یکی دیگر از اسم‌های این شهر شد.
در فصل بهار و در ماه فروردین تا نیمه‌های اردیبهشت بندر سیراف و شهرهای اطرافش بهترین آب و هوا را دارند. وجود هوای معتدل بهاری همراه با نسیم خنک که از دریا بلند می‌شود شما را مجاب می‌کند تا چندین روز پیاپی در این بندر بمانید.
فصل تابستان در جنوب بسیار گرم و طاقت فرسا است و به‌دلیل اینکه شهرهای ساحلی در فصل گرم هوای شرجی را نیز تجربه می‌کنند ممکن است سفر به این بندر برای شما قابل‌تحمل نباشد.
اوایل فصل پاییز هوای بندر سیراف تا حدودی گرم است؛ اما با نزدیک شدن به اواسط ماه آبان هوای مطبوع و معتدل در سیراف شروع می‌شود که بی‌شک زمان مناسبی برای سفر به این بندر نیز است. زمستان نیز هوا کاملا مطبوع است و به هیچ عنوان سرمای زمستانی را حس نخواهید کرد.