بروجرد
بروجرد شهری و مرکز شهرستان بروجرد در استان لرستان در غرب ایران است. جمعیت آن در سرشماری سال ۱۳۹۵، ۲۳۴۹۹۷ نفر بوده است. در میان شهرهای مدرن موجود در ایران، بروجرد یکی از قدیمی‌ترین شهرهایی است که حداقل از قرن نهم تاکنون گزارش شده است. بروجرد در امپراتوری ساسانی شهر و منطقه کوچکی در همسایگی نهاوند بود. بروجرد که در زمان امپراتوری سلجوقیان در قرن نهم و دهم بیشتر مورد توجه قرار گرفت، تا قرن بیستم به عنوان شهری صنعتی، تجاری و استراتژیک در رشته کوه های زاگرس بود. بروجرد در دوران طلایی خود به عنوان پایتخت ایالت لرستان و خوزستان در زمان قاجاریه در قرن هجدهم و نوزدهم انتخاب شد. بروجرد با توجه به وجود تعداد زیادی واحد تولیدی و صنعتی و عرضه محصولات آنها در بازارهای داخلی و خارجی، قطب صنعتی استان لرستان محسوب می شود.
دیدنی های بروجرد:عروس زاگرس ایران
بروجرد دومین شهر پرجمعیت و قطب صنعتی استان لرستان است که در غرب ایران قرار دارد. این شهر به خاطر داشتن طبیعتی کوهستانی، مزارع و مراتع سرسبز، آب و هوای مطلوب و جاذبه‌های گردشگری فراوان با نام «عروس زاگرس» نیز شناخته می‌شود. بیش از دویست خانه اعیانی دوران حکومت قاجار در بروجرد جای گرفته‌اند و بافت تاریخی آن با ۲۷۰ هکتار وسعت، سومین بافت تاریخی گسترده میان دیگر شهرهای کشور است. کارشناسان بر این باور هستند که بروجرد در زمان حکومت ساسانیان از مراکز شهری ایرانیان بوده و در آن آتشکده‌ای بزرگ برپا بوده است و ساخته شدن شهر «بروگرد» یا بروجرد را به «فیروز ساسانی» یا «پیروزگرد» نسبت داده‌اند.
از مناطق زیبای گردشگری و جاذبه‌های ارزشمند طبیعی در شهرستان بروجرد، تنگه زیبای گپرگه، بازار بزرگ بروجرد، پارک فدک، تپه چغا (بام بروجرد)، رودخانه زیبای سزار، خانه حاج افتخارالاسلام، پارک شهید بهشتی بروجرد، روستای دره صیدی، پل چالان چولان، مسجد قلعه بروجرد، امامزاده جعفر (ع)، آرامگاه برکیارق (بقعه زواریون)، مسجد امام خمینی (مسجد سلطانی)، پارک یادبود، تالاب بیشه دالان، چشمه سراب کرتول، روستای گل زرد، پارک جنگلی شهید بهشتی، آبشارهای ونایی، روستای شیخ میری سادات، روستای گوشه و آتشکده بروجرد است که پیشنهاد می‌کنیم هنگام حضور در این شهرستان زیبا از آنها بازدید کنید. در این مطلب با ما همراه باشید تا با جاهای دیدنی بروجرد زیبا بیشتر آشنا شوید.
مسجد جامع بروجرد
مسجد جامع بروجرد یکی از نخستین مساجد ایران به حساب می‌آید که در قرن دوم تا سوم هجری قمری ساخته شد. این مسجد تک ایوانی که از جاهای دیدنی بروجرد به شمار می‌رود، از بخش‌هایی نظیر حیاط مرکزی، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستان‌های اطراف آن و شبستان زمستانی تشکیل شده است. مسجد جامع در سال ۱۳۱۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و همچون شناسنامه‌ای برای بروجرد محسوب می‌شود که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
براساس بررسی‌های باستان‌شناسان، بنای اولیه مسجد جامع بروجرد به قرون دوم تا سوم هجری قمری تعلق دارد و از آتشکده‌ای نیمه‌ویران از دوره ساسانی به مسجد تبدیل شده است. بعد از ورود اسلام به ایران و رسمی‌شدن آن، به‌طور طبیعی بسیاری از مکان‌های مذهبی زرتشتی و آتشکده‌ها تبدیل به مسجد شدند که مسجد جامع بروجرد نیز یکی از آنها بود.
بین سال‌های ۱۵۰ تا ۲۲۶ هجری قمری و در زمان حکومت ابودلف بر غرب ایران، ساخت مسجد جامع بروجرد با حضور وزیر وی با نام حموله بن علی بروجردی در دستور کار قرار گرفت. شبستان شمالی مسجد نیز اندکی دیرتر و در قرن چهارم ساخته شد. با توجه به تاریخ طولانی (دوازده قرن) این مسجد، آسیب‌های متعددی بر آن وارد شده و بارها مورد بازسازی قرار گرفته است.
محوطه‌سازی مسجد در قرون چهار و پنج هجری قمری و نیز الحاقات و تعمیرات آن بر طبق کتیبه‌های موجود، در سال‌های ۱۰۲۲، ۱۰۶۹، ۱۰۹۲ و ۱۲۰۹ هجری قمری صورت گرفته است. متن فرمان شاه عباس دوم صفوی بر بالای ورودی غربی قرار دارد که تاریخ ۱۰۲۲ هجری قمری را نشان می‌دهد. کتیبه‌ای منظوم نیز بر منبر گنبدخانه وجود دارد که سال ۱۰۶۸ هجری قمری روی آن حک شده است. از دیگر آثار تاریخ‌دار در این مسجد می‌توان به یکی از درهای مسجد در محل اتصال شبستان غربی به گنبدخانه با تاریخ ۱۰۹۲ هجری قمری و دو لوح سنگی در طرفین ایوان مسجد با تاریخ ۱۲۰۹ هجری قمری اشاره کرد.
آبشار ونایی
آبشار ونایی در فاصله ۲۱ کیلومتری شمال غربی بروجرد و در دامنه ارتفاعات گرین واقع شده است و از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی بروجرد به شمار می‌آید. وجود چشمه‌سارهای جوشان مانند «آب سفيد»، «دو روزنه» و «طوطيا» در اين منطقه علاوه بر رونق كشاورزی، طراوت ويژه‌ای را با صدای دلنشين جويبارها در كنار عطر سبزه‌های بهاری و خنكی نسيم دشت‌ها در مقابل چشم گردشگران به تصوير می‌كشد. روستای ونايی به عنوان زيستگاهی مناسب برای گونه‌های جانوری بومی منطقه محسوب می‌شود و از شكارگاه‌های مورد توجه شكارچيان و صيادان ساليان گذشته تا كنون بوده است.
تپه چغا (بام بروجرد)
تپه تفریحی چغا که با نام بام بروجرد نیز شناخته می‌شود، از مهم‌ترین مکان‌های تفریحی و جاهای دیدنی بروجرداست. امکانات رفاهی و تفریحی که در این تپه ساخته شده باعث می‌شود تا هر کسی که به بروجرد سفر می کند از این مکان دیدن کند. در تپه چغا، تندیسهای زیبایی از حیات وحش و شخصیتهای اسطوره ای مانند “آرش کمانگیر” و انواع وسایل بازی، آلاچیق‌ها، دریاچه مصنوعی، هتل چند ستاره و گلزار شهدای گمنام مشاهده می‌شود.
تنگه کپرگه
تنگه گپرگه در شمال غربی شهر بروجرد و انتهای جاده‌ی گلدشت قرار دارد و از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی بروجرد در استان لرستان به شمار می‌رود. بعد از گذراندن روستاهای شیخ میری، گپرگه ۱، گپرگه ۲، گپرگه ۳ شروع شده و تا روستای ونایی ادامه دارد. این تنگه دارای یک رودخانه‌ی دایمی با پیچ و خم فراوان است که فقط پیاده یا با دوچرخه می‌توان از آن عبور کرد. هر دو طرف رودخانه پاکوب دارد. این تنگ از آخرین روستای گپرکه شروع می‌شود و در منطقه ونایی به پایان می‌رسد. این تنگ یکی از بهترین و زیباترین مسیرهای کوهپیمایی برای کوهنوردان بروجردی است و دارای دو چشمه آبگرم، پل سنگی و غاری به نام غار مخفی و طاقچه است.
چشمه سراب کرتول
چشمه سراب کرتول یا کرتیل یکی از تفرجگاه‌ها و جاذبه های گردشگری بروجرد است که در شمال غربی آن قرار دارد. سراب کرتول در دامنه‌ی کوه‌های گرین و در میان قلل زیبای هیجده یال و قله‌های نهاوند واقع شده است که در همه‌ی ایام سال با استقبال مسافران و شهروندان همراه است.
بازار بروجرد
بازار بزرگ بروجرد که ساکنان محلی به آن راسا به معنی راسته بازار می گویند، عمده‌ترین مرکز تجارت سنتی شهر بروجرد است و مورد استفاده شهرنشینان و روستائیان شهرستان بروجرد و نیز دیگر مناطق اطراف قرار می گیرد. بازار بروجرد مشتمل بر راسته بازارها، کاروانسراها و مراکز جانبی مانند حمام و مسجد است و از جمله دیدنی های بروجرد محسوب می‌شود. این بازار همچنین نقش عمده‌ای در تجارت منطقه‌ای در استان‌های لرستان، مرکزی و همدان دارد. عشایر لر و بختیاری در فصل‌های بهار و تابستان برای تامین مایحتاج خود روزهای متمادی را در این بازار می گذرانند.
پارک فدک
پارک فدک از بوستان‌ها و جاذبه های گردشگری بروجرد در حاشیه شهر است که به تپه تفریحی چغا اشراف دارد و دریاچه آن بزرگ‌ترین دریاچه مصنوعی در غرب ایران محسوب می‌شود. علاوه بر دریاچه، این پارک با باغ پرندگانش شهرت دارد. بخش ها و امکانات مجموعه فدک شامل باغ پرندگان بروجرد، دریاچه‌های شماره یک، دو و سه، امکانات قایقرانی، شهربازی کودکان، پیست دوچرخه سواری، پیست اتومبیل رانی کودکان و آلاچیق می‌شود.
پارک جنگلی شهید بهشتی (پارک سماور)
پارک جنگلی شهید بهشتی به دلیل تندیس سماور و قوری در آن به پارک سماور در میان مردم معروف است. این بوستان از مقاصد تفریحی و جاهای دیدنی بروجردمحسوب می‌شود و در خیابان شهید بهشتی بروجرد واقع شده است. در این پارک فضای بازی برای کودکان به همراه وسایل بازی وجود دارد. این سماور بتنی در سال ۱۳۷۸ به کوشش شهرداری بروجرد ساخته شد و ارتفاع آن نه متر است. عریض‌ترین قسمت این سماور شکم آن است که قطر آن به ۴ متر می‌رسد. تندیس سماور بزرگ به نوعی نماد برای شهر بروجرد بدل شده است.
پارک سماور یا پارک یادبود، یکی از پارک‌های شهر بروجرد است که به‌دلیل تندیس بزرگ سماور و قوری در آن، با این اسم میان مردم شناخته می‌شود. تندیس سماور و قوری که در این پارک جای دارد، اشاره به میهمان‌نوازی مردم شهرستان بروجرد می‌کند. در این پارک فضای بازی برای کودکان، وسایل بازی و نیمکت‌هایی زیر سایه درختان برای استراحت مردم و بازدیدکنندگان فراهم شده است. همچنین پشت این پارک، کوچه باغ‌های بسیار زیبایی با طبیعت منحصربه‌فرد جای گرفته است که حتما توصیه می‌کنیم بعد از بازدید از این پارک از آنها دیدن کنید.
قلعه یزدگرد
تپه قلعه یزدگرد از جاهای دیدنی بروجرد در استان لرستان به شمار می‌آید و در بخش اشترینان، روستای بید کلمه قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قله گرین
رشته‌کوه گَرین یا گروس از رشته کوه‌های مهم غرب ایران است که در شمال استان لرستان قرار دارد. گرین از رشته کوه‌های بلند زاگرس است که در ادامه اشترانکوه قرار دارد و طول آن به بیش از ۱۸۶ کیلومتر می‌رسد. این رشته کوه در استان کرمانشاه به کوه‌های پرو و بیستون می‌پیوندد. گرین از غرب به دلفان، از شمال به نهاوند، از شرق به شهرستان بروجرد و از جنوب به شهرستان سلسله محدود می‌شود. گرین یکی از کانون‌های آبگیر دائمی لرستان است که رودهای دز و گاماسیاب را تغذیه می‌کند. صعود به کوه گرین از طریق روستاهای غرب شهر بروجرد، جنوب نهاوند یا شمال الشتر امکان‌پذیر است.
گلدشت
گلدشت روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بروجرد در استان لرستان ایران است. گلدشت به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی بروجرد به حساب می‌آید که شامل دره و جلگه وسیعی در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده زاگرس می‌شود و محدوده این منطقه از غرب تپه چغای بروجرد آغاز و تا کپرگه ادامه دارد. وجود رودخانه‌های فراوان در گلدشت نیز سبب رونق کشاورزی شده که در انتهای باغ‌های گلدشت، رودخانه پر آب گلرود وجود دارد.
پل چالان چولان
پل چالان چولان با قدمتی که به دوره قاجار بازمی‌گردد، از بناهای تاریخی و مکان های دیدنی بروجرد است و در جاده بروجرد به خرم‌آباد، مجاور پاسگاه انتظامی چالان چولان قرار دارد. این اثر در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل چالان چولان ۱۲۰ متر است و شش طاق چشمه آجری دارد که پایه‌هایش تا ارتفاع یک متری از سنگ و بدنه از آجر ساخته شده است.
پل قلعه حاتم
پل قلعه حاتم در فاصله پنج کیلومتری شمال‌غرب بروجرد در روستایی به همین نام قرار گرفته است. دلیل اهمیت این پل، آن است که به‌لحاظ کاربردی با دیگر پل‌های استان تفاوت دارد. پل قلعه حاتم علاوه بر کارکرد معمول ساخت پل، برای انتقال مقداری از آب شرب رودخانه بالادست روستای قلعه حاتم به شهر بروجرد بنا شده است. این پل که از جاهای دیدنی بروجرد محسوب می‌شود، در اوایل دوره پهلوی در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی بر رودخانه باغ‌شاه احداث شده است.
موزه اسناد مردم شناسی بروجرد
سازه موزه اسناد مردم‌شناسی بروجرد، بنایی تاریخی است که با نام «خانه حاج آقا کمال‌الدین نبوی طباطبایی» یا خانه فرهنگ سابق در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این خانه متعلق به ۱۸۰ سال پیش است که در طول این سال‌ها تغییرات و مرمت‌های فراوانی را به خود دیده است. به نظر می‌رسد که این بنای تاریخی به همت «حاج میرزا ابوتراب» از نوادگان آیت‌الله محمد طباطبایی (جد سادات طباطبایی بروجرد)، برای فرزندش «آقا کمال» یا «حاج اسحق» خریداری شده است. این بنا متعلق به دوران حکومت قاجاریان است و از ۳ طبقه، یک حیاط بزرگ، چندین شبستان، یک شاه نشین و چند تالار تشکیل شده است. در حال حاضر، بنای این خانه متعلق به موزه اسناد مردم‌شناسی بروجرد است.
بازار بزرگ بروجرد
بازار بزرگ بروجرد، عمده‌ترین مرکز تجاری سنتی این شهر است که ساکنان محلی به آن «راسا»، به.معنی راسته بازار می‌گویند. این بازار همین طور نقش برجسته‌ای در تجارت منطقه‌ای در استان‌های لرستان، مرکزی و همدان دارد.
خانه مصری بروجرد
خانه مصری از مکان های دیدنی بروجردو نمونه‌ای ارزشمند از معماری دوره قاجار به‌شمار می‌رود و با استفاده از آجر و سفال تزئین شده است. این بنا دارای تزئینات آجرکاری و کاشی‌کاری چوبی است. خانه مصری به سبک اکثر خانه‌های قاجاری در دو طبقه ساخته شده و دارای پلانی درون‌گرا و حیاط مرکزی است. در نمای خارجی آن از تزئینات آجری و سفالی استفاده شده که آجر معقلی در رخ بام‌ها و تزئینات آن قابل ملاحظه است.
تالاب بیشه دالان
تالاب بیشه دالان که با نام محلی تالاب بیشه دالون شناخته می‌شود، از مقاصد طبیعت‌گردی و جاهای دیدنی بروجردبه شمار می‌رود. این تالاب يكی از زيستگاه‌های اصلی پرندگان و جانوران بومی و مهاجر است.
دشت سیلاخور
دشت سیلاخور از جاذبه های گردشگری استان لرستان به شمار می‌آید و بزرگ‌ترین زمین هموار استان است. در دشت سیلاخور، تعداد زیادی تپه‌های باستانی و تاریخی وجود دارد که از دورهای پیش از تاریخ تا قرن معاصر آباد بوده‌اند.
مسجد امام (سلطانی)
مسجد سلطانی که امروزه با نام مسجد امام شناخته می‌شود، یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی بروجرد است که در مرکز شهر و در کنار راسته بازار بروجرد قرار دارد. این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانه‌های یک مسجد بسیار قدیمی ساخته شد و یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای تاریخی کشور است. معماری مسجد سلطانی بروجرد برگرفته از معماری مسجد شاه تهران است و از لحاظ فرم معماری از نوع مساجد چهار ایوانی است. پلان این مسجد همانند مسجد امام تهران و مسجد النبی قزوین است اما از آنها بزرگ‌تر و قدیمی‌تر است.
امامزاده جعفر
امامزاده جعفر یکی از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی و دیدنی های بروجرد است. شهرت این بنا به خاطر گنبد پلکانی آن است که در دوره سلجوقیان بنا شده و بیش از هزار سال قدمت دارد. بنای امام زاده جعفر با حواشی و متعلقات آن، بعد از مسجد جامع، قدیمی ترین اثر تاریخی در درون شهر بروجرد است. بنای مذكور مربوط به دوره سلجوقی است و در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است.