استان هرمزگان
استان هرمزگان یکی از ۳۱ استان ایران است. در جنوب کشور، در منطقه ۲ ایران، رو به عمان، امارات و تنگه هرمز است. مساحت آن 70697 کیلومتر مربع (27296 مایل مربع) است و مرکز استان آن بندرعباس است. این استان دارای چهارده جزیره در خلیج فارس و 1000 کیلومتر (620 مایل) خط ساحلی است. این استان دارای 13 شهرستان بزرگ بندرعباس، بندرلنگه، حاجی‌آباد، میناب، قشم، سردشت، سیریک، جاسک، بستک، بندر خمیر، پارسیان، رودان و ابوموسا است. این استان دارای 13 شهرستان (یا بخش)، 69 شهرداری و 2046 دهستان است. در سال 2011 کمی بیش از 1.5 میلیون نفر در استان هرمزگان ساکن بودند. شهرستان های استان هرمزگان عبارتند از: شهرستان پارسیان، شهرستان بستک، شهرستان بندرلنگه، شهرستان ابوموسی، شهرستان قشم، شهرستان خمیر، شهرستان بندرعباس، شهرستان حاجی آباد، شهرستان رودان، شهرستان میناب، شهرستان سیریک، شهرستان بشاگرد و شهرستان جاسک.
مردم‌شناسی
بافت جمعیتی استان تنوع فراوانی دارد. از شرق با فرهنگ و سنن بلوچ‌ها شروع می‌شود و پوشش مردم به‌خصوص زنان بسیار شبیه بلوچ‌ها است و در مرکز و غرب استان بیشتر از فرهنگ بومی خود و لباس آن‌ها بیشتر فرنگی است و زنان پوشش مشهور بندری، لباسی با پارچه‌های رنگی شاد قرمز سبز زرد و آبی و اکثراً زری‌بافی شده. روایت‌ها فرهنگ مردم هرمزگان حکایت از رشد، تکامل، اختلاط و تنوع بسیار دارد.
آیین‌ها، افسانه‌ها و اعتقاداتی که از قلهٔ کوه‌ها تا حضور دریا و صیادان را دربر گرفته‌است، بر این چهارراه فرهنگی می‌توان از همهٔ اقوام، ملت‌ها و ادیان آمده و رفته چیز‌های بسیار بر جای مانده یافت. پس باید با ضرب دهل‌ها ونقش لباس همراه شد و به تماشای زار و عضوا نشست تا تاریخ دیرینهٔ فرهنگ و تمدن هرمزگان را که حکایت مردم دیرزی این دیار وهم نشینی آنان با مهاجران از دور آمده را دریافت. همچنین شماری از مردم این استان از ایرانیان آفریقایی‌تبار هستند.
بَندَرعَبّاس مرکز استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس در جنوب ایران است.بندرعباس جز کلانشهرهای جنوبی ایران بوده و بندر شهید رجایی که در این شهر قرار دارد، بزرگترین بندر کانتینری ایران است. از نام‌های پیشین آن بندر گمبرون بوده که با لشگرکشی شاه عباس بگم و بیرون راندن پرتغالی ها از ایران، نامش به بندرعباس تغییر یافته‌است.
مجتمع بندری شهید رحایی و بندر شهید باهنر به‌عنوان نقطه اتکای اقتصاد ایران در جهت جابه‌جایی کالا و نیز وجود کارخانه‌های پرشمار و بزرگ صنعتی؛ بندرعباس را به شهری مهم در زمینهٔ بازرگانی و صنعت کشور همچنین منطقه مبدل کرده‌است.
فاصله بندرعباس تا تهران ۱۲۸۷ کیلومتر، تا تبریز ۱۸۰۰ کیلومتر، تا اصفهان ۹۳۳ کیلومتر، تا شیراز ۵۷۷ کیلومتر و تا کرمان ۴۹۱ کیلومتر است
دیدنی های بندر عباس
مسجد جامع اهل سنت بندر عباس (مسجد جامع دلگشا)
مسجد جامع اهل‌سنت بندر عباس که با نام مسجد جامع دلگشا نیز شهرت دارد، در بلوار ساحلی طالقانی بندر عباس، رو به دریا قرار گرفته و به شماره ۱۵۹۹ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. این مسجد دارای دو طبقه، یک مناره، صحن و ۱۲ ستون است که از طرح قدیمی این مسجد باقی مانده‌‌اند. با گنجایش ۶ هزار نمازگزار، هر جمعه در مسجد مراسم نماز جمعه اهل سنت بندر عباس برگزار می‌شود. مسجد جامع دلگشا به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر، دارای سابقه‌ای طولانی است و قدمت آن به بیش از ۲۵۰ سال پیش برمی‌گردد. این مسجد در طول این مدت چندین‌بار تجدید بنا و بازسازی شده است و در حال حاضر به‌عنوان یکی از اماکن مذهبی و جاهای دیدنی بندر عباس شناخته می‌شود.
حمام گله داری
بندرعباس مرکز استان هرمزگان، در جنوب ایران است و در نزدیکی آب‌های نیلگون خلیج فارس قرار دارد. این شهر که امروزه بزرگترین بندر تجاری کشور به شمار می‌آید، حوادث مختلفی همچون تسخیر شدن توسط پرتغالی‌ها را نیز تجربه کرده است.
آثار تاریخی بسیاری در بندرعباس وجود دارند که هرکدام یادآور دوره‌ای از تاریخ هستند. یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی بندرعباس، حمام گله داری است که امروزه به‌عنوان موزه مردم‌شناسی استان هرمزگان نیز شناخته می‌شود. این اثر با قدمتی که به دوره قاجار بازمی‌گردد، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معبد هندوهای بندرعباس
معبد هندوهای بندر عباس یادگاری است از هندوهایی که بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ خورشیدی ساکن این شهر بودند. بنای منحصربهفرد معبد جذاب‌ترین بخش آن محسوب می‌شود؛ بنایی که نمونه مشابه آن را در جای دیگری از کشور نمی‌توان مشاهده کرد. این معبد که با نام پرستشگاه بت‌گوران نیز شهرت دارد، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و امروزه یکی از مشهورترین جاهای دیدنی بندر عباس محسوب می‌شود
این معبد یکی از آثار منحصربه‌فردی است که از سوی تجار شهری به نام شیکار پور از غرب هند ساخته شد. زمانی که آن‌ها بندر عباس را ترک کردند، بت‌های معبد و طاقچه محراب را با خود بردند. این بنا پس از آن زمان کم‌کم مخروبه شد تا اینکه از طریق سازمان میراث فرهنگی در چند نوبت تحت تعمیر اساسی قرار گرفت.
عمارت کلاه فرنگی بندرعباس
عمارت کلاه‌فرنگی بندر عباس در بخش مرکزی این شهر قرار دارد و در گذشته گمرک و محل تجارتخانه‌ی داخلی و خارجی بوده است. قدمت این بنای تاریخی به دوران حکومت صفویان بازمی‌گردد. عمارت کلاه‌فرنگی شامل طبقه همکف برای نگهداری کالا، طبقه دوم برای تشکیلات اداری و سکونت و دو حیاط وسیع در شمال غرب با آب‌انبارهای متعدد بوده است. بر فراز طبقه دوم ساختمان هشت‌گوشی از چوب ساخته بودند که در وسط آن گنبدی مخروطی شکل قرار داشت. گنبد مذکور شبیه به کلاهی بود که در آن روزگار، مردم اروپایی، یعنی فرنگی‌ها بر سر می‌گذاشتند. به همین سبب آن بخش از ساختمان به کلاه‌فرنگی شهرت یافت و به تدریج نام کلاه‌فرنگی به کل عمارت اطلاق شد. این اثر به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی بندر عباس، در سال ۱۳۸۴، با شماره ۱۳۸۳۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
قلعه فین
قلعه فین در بخش فین، در فاصله ۹۵ کیلومتری از بندر عباس قرار دارد و از جاهای دیدنی استان هرمزگان به شمار می‌آید. این قلعه روی تپه‌ای مرتفع جای گرفته است و قدمت آن را از روی سفال‌های به‌دست آمده می‌توان به قرون میانه اسلامی نسبت داد. قلعه فین تا دهه‌های اخیر نیز مورد استفاده خوانین منطقه قرار می‌گرفت و احتمالا در زمان ساخت جنبه نظامی داشته است. با توجه به اهمیت تاریخی، این اثر در سال ۱۳۸۱، با شماره ۷۲۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
حمام بزرگ (حمام گپ)
حمام بزرگ که با نام حمام گپ نیز شناخته می‌شود، از جاذبه های گردشگری بندر عباس به شمار می‌آید و بزرگترین حمام شهر در دوره قاجار بوده است. از این حمام تا اواخر دهه پنجاه همچنان استفاده می‌شد. با دوقسمت مردانه و زنانه، مصالح بنا را سنگ و آجر به همراه ملات ساروج، گچ و در دهه اخیر سیمان تشکیل می‌دهند. حمام گپ در دوره پهلوی دوم با راه‌اندازی لوله‌کشی شهری در بندر عباس به تاسیسات لوله‌کشی مجهز شد و در بخش‌هایی از آن از دوش استفاده می‌کردند. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۶۴۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پارک ساحلی سورو
پارکی ساحلی سورو از جاهای دیدنی بندر عباس در نزدیکی دریا است. این پارک دارای امکاناتی نظیر فضای بازی کودکان، میز و نیمکت سنگی است و درختانی مانند نارگیل، نخل زینتی، خرما، سیکاس، ختمی دریایی، گارم زنگی و پلومریا در آن جای گرفته‌اند. مشعل جنگل، این پارک ساحلی را از دیگر پارک‌های سطح شهر متمایز کرده است.
امامزاده سید مظفر (ع)
امامزاده سید مظفر (ع) از جاهای دیدنی بندر عباس در محله نایبند است و یکی از اماکن مذهبی استان هرمزگان در جنوب ایران به شمار می‌رود. اهل سنت معتقد هستند سید مظفر از سادات اهل سنت است و شیعیان بر این باور هستند که این امامزاده از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. با نمای کاشی‌کاری شده، بنای امامزاده یک گنبد و چهار مناره میناکاری شده دارد. این مکان مذهبی هر ساله میزبان تعداد زیادی از زائران می‌شود که از راه‌های دور و نزدیک برای زیارت به این امامزاده می‌آیند.
بازار مرکزی سیتی سنتر بندر عباس
بازار مرکزی سیتی سنتر بندر عباس که با نام‌های بازار مرکزی و مرکز خرید سیتی سنتر نیز شناخته می‌شود، با استفاده از المان‌ها و شاخصه‌های معماری اسلامی، به‌ویژه معماری بومی منطقه خلیج فارس در سال ۱۳۸۴ راه اندازی شد. با داشتن بیشتر از ۵۰۰ غرفه، سیتی سنتر یکی از بزرگترین مراکز خدماتی و تجاری و جاذبه های گردشگری بندر عباس است. این بازار از سه طبقه تشکیل می‌شود و در آن می‌توان انواع پوشاک بانوان و آقایان، موبایل، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی و… را تهیه کرد.
چشمه آب گرم گنو
چشمه‌های آب‌گرم از گذشته محبوب بوده‌ند و خواص درمانی آن‌ها همواره مورد توجه قرار داشته‌اند. با پیشرفت صنعت توریسم، این چشمه‌ها به مقاصد گردشگری تبدیل شده‌اند و با توسعه، هر چشمه به مجموعه‌ای مجهز تبدیل شده است. یکی از این نمونه‌ها با تجهیزات جامع، چشمه آب‌گرم گنو است.
منطقه حفاظت‌شده گنو و چشمه آب‌گرم آن از محبوب‌ترین جاهای دیدنی بندر عباس هستند که در فاصله کمی از شهر واقع شده‌اند. طبیعت دل‌انگیز منطقه در کنار امکاناتی نظیر استخرهای جداگانه، شهربازی و رستوران، افراد زیادی را از سراسر استان به گنو می‌کشاند
تابه‌حال فكر كرده‌اید كه چرا آب و هوای شهر بندرعباس به نسبت دیگر شهرهای حاشیه خلیج فارس شرجی‌تر است؟ این اتفاق به خاطر قله بلندی است كه با یال‌هایش شمال غربی این شهر را احاطه كرده و نمی‌گذارد نم و شرجی هوا از این سوی شهر ساحلی خارج شود. كوه گنو كه دومین قله بلند منطقه است، در ۳۰ كیلومتری شمال غرب بندرعباس و در نزدیكی جاده سیرجان-بندرعباس قرار دارد. این كوه مانند بسیاری از مناطق كوهستانی ایران در كوهپایه‌اش دارای چشمه‌های آب‌گرمی است كه ساكنان استان هرمزگان را به اینجا می‌كشاند.
منطقه حفاظت‌شده گنو با وسعت ۴۵ هزار هكتار، چشمه‌های آب‌گرم متعددی دارد كه مطمئن‌ترین آن‌ها مجتمع آب‌درمانی گنو است. به‌دلیل امكانات تفریحی و گردشگری، از بازارچه گرفته تا شهربازی، بسیاری خود را برای گذران روزی شاد به مجتمع آب‌درمانی گنو می‌رسانند.
منطقه حفاظت‌شده گنو پوشش گیاهی متنوعی دارد که در این بین می‌توان به درختان گرمسیری، استپ بیابانی، استپ کوهپایه‌ای و گونه‌های گیاهی نواحی سردسیر اشاره کرد. از جمله گیاهانی که در این منطقه می‌رویند می‌توان به پرسیاوش، سرخس معطر، گون گاوی، زیره، آویشن بومادران، پونه، اورس، استبرق، مسواک، کنار، پرخ، ناترک، آکاسیا، بنه و رزوک اشاره کرد. گفته می‌شود که در منطقه مذکور ۳۶۰ گونه از گیاه آوندی یافت می‌شود. مهرخوش، بادام وندلیو و پامچال صخره‌ای از گیاهانی هستند که به‌صورت انحصاری در این منطقه از ایران می‌روند.
چشمه گنو در دره‌ای واقع شده که شمال تا جنوب آن را ارتفاعات آهکی کوه گنو پوشانده است. انارون، تنگ باغ، کهنو، چاهو، پشتنگ، هوبیر، پشت بنگرو، رمر، سرچربه، پرکوه، مردو و خرگو از جمله چشمه‌های این منطقه هستند. در صبح‌های سرد بخار آب چشمه با دمایی در حدود ۴۱ درجه سانتی‌گراد، با هوای ۲۰ درجه‌ای محیط برخورد می‌کند و تا ارتفاع یک متری آب را بخاری ناپایدار تشکیل می‌دهد که جلوه زیبایی به محیط می‌بخشد.
غار خرسین
گنبد نمکی خرسین محدوده‌ای نسبتا بزرگ را در نزدیکی سیاهو به خود اختصاص داده است. این گنبد میزبان جذابیت‌های نمکی نظیر آبشارها و چشمه‌ها، بلورها و قندیل‌های گل کلم است. یکی از سازه‌های طبیعی گنبد، غار خرسین نام دارد. این غار با اشکال نمکی متفاوت، یکی از بکرترین غارهای استان هرمزگان به شمار می‌آید.
غار خرسین یکی از معدود غارهای نمکی بکر و دست نخورده استان هرمزگان است. محیط کوه غالبا از سنگ‌های ناپایدار و نمکی تشکیل شده است؛ از این‌رو پیشروی در این غار باید با احتیاط کامل انجام شود. ارتفاع دهانه غار سه متر، عرض دهانه جهار متر و طول غار ۱۷۸ متر است.
در سراسر مسیر غار خرسین قندیل‌ها نمکی دیده می‌شوند که تماشای آن‌ها تجربه‌ای منحصربهفرد را به ارمغان می‌آورد. همچنین به‌طور شگفت‌آوری در میانه غار آبشار نمکی به ارتفاع ۱۲ متر قابل رویت است.
آبشار تزرج
آبشار تزرج از جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی استان هرمزگان است. این آبشار در ۱۷۵ کیلومتری شمال بندر عباس، در شهرستان حاجی آباد و در روستایی با همین قرار دارد و پیرامون آن را ناحیه‌ای سرسبز و خوش آب و هوا احاطه کرده است. آبشار تزرج از ارتفاعات ۵۰ متری میان نخلستان سرازیر می‌شود و درخت این منطقه را سیراب می‌کند.
آب انبارهای برکه باران
آب انبارهای برکه باران که با نام مجموعه برکه‌های باران نیز شناخته می‌شود، شامل پنج برکه یا آب‌انبار است که از جاهای دیدنی بندر عباس به شمار می‌آیند و در خیابان ۲۲ بهمن بندرعباس قرار دارند. با گنبدهایی موزون و منحصربهفرد، آب‌انبارها از مصالحی مانند سنگ و ملات ساروج ساخته شده‌اند و چهار دهانه‌ی اصلی برای ذخیره آب دارند. امروزه یکی از برکه‌های باران را به آمفی‌تاتر تبدیل کرده‌اند. دو آب‌انبار دیگر خارج از محدوده‌ی موزه خلیج فارس قرار دارد که یکی داخل محوطه‌ی دیوارکشی‌شده و دیگری در بافت شهری پشت موزه واقع شده است.
موزه آب بندر عباس
موزه آب بندر عباس از جالب‌ترین مکان های دیدنی بندر عباس است و در خیابان ۲۲ بهمن قرار دارد. قدمت بنای این موزه به دوران صفویه بازمی‌گردد و امروزه به شکل بسیار زیبایی بازسازی شده است. با گشت‌وگذار در این موزه می‌توانید شناخت خوبی نسبت به آثار و ابنیه تاریخی در زمینه‌های مختلف مربوط به آب به دست آورید. ایجاد و راه‌اندازی موزه آب یکی از راه‌های ارائه و نمایش تلاش و سخت‌کوشی انسان در حفر چاه‌های آب و قنات، حفظ ارزش این میراث کهن و همچنین نگهداری و شناساندن ابزار و اشیا مربوط به حفر آن است. در موزه‌ی آب اشیایی مثل انواع کوزه، انواع خمره‌ی آب به نام کروش، خمره‌های سنگی (موو)، پایه‌ی مشک (مشک تروز) و عکس‌هایی از ظروف آب، گاوچاه و چاه چرخ گاوی به نمایش گذاشته شده است.
بازار لاری ها و اوزی ها
بازار لاری‌ها و اوزی‌ها از دیدنی‌ترین مقاصد خرید و جاهای دیدنی بندر عباس به شمار می‌روند. با قدمتی که به حدود ۳۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، این دو بازار در گذشته مهم‌ترین بازارهای این شهر بندری بودند و همچنان به‌خاطر قیمت‌های مناسب و حال و هوای سنتی، بسیاری را جذب می‌کنند. فاصله بازارهای اوزی‌ها و لاری‌ها از یک‌دیگر تنها ۵ دقیقه است.
بازار ماهی فروشان بندر عباس
سفر به جنوب با خوردن ماهی کامل می‌شود، به‌خصوص ماهی‌های تازه دریای آزاد. یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای عرضه آبزیان تازه، بازار ماهی‌فروشان بندر عباس است. این بازار تازه‌التاسیس امروزه به یکی از مقاصد و جاذبه های گردشگری بندر عباس تبدیل شده و با گستره متنوع آبزیان، برای هر بیننده‌ای وسوسه‌بر‌انگیز است
به سمت بازار ماهی‌فروشان که بروید، قبل از رسیدن به محدوده مسقف، ماهی‌فروشانی را می‌بینید که در زیر کپرها یا در فضای باز سبدهایی از ماهی را جلوی خود گذاشته‌اند و مشغول فروش و پاک کردن آن‌ها هستند. سمت هر کدام بروید، انواع ماهی را در دست می‌گیرند و از تازگی و خوشمزه بودن تک تک‌شان می‌گویند.
بیشتر خریداران از وضعیت بهداشت بازار رضایت دارند؛ اما قیمت‌ها صدای بعضی‌ها را درآورده است. اگر به دنبال ماهی ارزان‌تر بودید، می‌توانید شب‌هنگام ۵۰۰-۶۰۰ متری به سمت غرب از بازار فاصله بگیرید و در جاده ساحلی از ماهی‌گیرانی که آنجا بازار راه می‌اندازند خرید کنید.
از نزدیک‌ترین جاهای دیدنی بندر عباس به بازار ماهی‌فروشان، می‌توان به حمام گله‌داری اشاره کرد که در حدود ۷۰۰ متری بازار قرار دارد.
مسجد ناصری
مسجد ناصری در یکی از مساجد تاریخی بندرعباس است که قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. معماری آن از معماری سنتی جنوب الهام گرفته است. این مسجد در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، توسط محمدعلی ناصری حیدرآبادی بنا شد. برای ساخت سقف مسجد ناصری از نوعی چوب مخصوص به نام چوب صندل استفاده شده که از هند آورده بودند. از دیگر تزئینات خاص مجسد می‌توان به گچ‌بری‌های آن اشاره کرد.
خانه احمدی یکی از خانه‌های قدیمی شهر بندرعباس است. قدمت این خانه به دوران قاجار برمی‌گردد و مالک آن شخصی به نام حاج احمد گله‌داری بود. خانه احمدی با شماره‌ی ۸۵۰۹ در به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.