آذربایجان غربی
جاذبه های دیدنی آذربایجان غربی مانند طبیعت سرسبز و آثار تاریخی، بازارهای سنتی، چشمه‌ها و موزه‌ها و غیره باعث شده است تا این استان یک گزینه‌ی بسیار مناسب برای مسافرت باشد. مرکز استان آذربایجان غربی ارومیه است و شهرهای دیگر این استان مانند چالدران، سردشت، ماکو، مهاباد، خوی و غیره نیز مکان‌های دیدنی بسیار زیادی دارند.
استان آذربایجان غربی واقع در شمال غرب ایران یکی از استان هایی است که تمدنی بسیار قدیمی دارد. مرکز این استان شهر زیبای ارومیه به معنای شهر آب است. آذربایجان غربی در حالت کلی شامل ۱۷ شهرستان می باشد که از جمله آنها می توان به ارومیه، تکاب، مهاباد، خوی، ماکو، بازرگان، بوکان، پیرانشهر، سلماس، میاندوآب اشاره کرد.
آذربایجان غربی جاذبه های تاریخی و گردشگری بسیاری دارد که برخی از آنها مانند قره کلیسا، کلیسای زور زور و مجموعه تخت سلیمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
1. تخت سلیمان
با سفر به جنوب شرقی این استان، به شهر تکاب، شهری با گنجینه‌های تاریخی می‌رسید. در ۴۵ کیلومتری تکاب یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری آذربایجان غربی، تخت سلیمان، قرار دارد.
این مکان پررمز و راز که افسانه های زیادی را در دل خود جای داده است از دیدنی های آذربایجان غربی محسوب می شود. این مکان جالب در ارتباط با انگشتر حضرت سلیمان افسانه ای در روزگاران قدیم داشته که شیطان توانسته با انگشتر حضرت سلیمان دست پیدا کند و آن را به درون دریاچه بی اندازد و انگشتر تا به اکنون دفن شده و کسی آن را پیدا نکرده است.
در واقع تخت سلیمان یک مجموعه تاریخی و مذهبی است که در آن دریاچه، آتشکده ذرگشنسب، معبد آناهیتا، زندان سلیمان، آبگرم تخت سلیمان، قلعه بلقیس، بنای چهار تاقی، تالار و کاخ شاهی وجود دارد.
اوج شکوه این محوطه تاریخی به زمان ساسانیان بر می‌گردد. در آن زمان آتشکده ذرگشنسب احداث شده که از نظر سیاسی- اجتماعی برای ساسانیان اهمیت ویژه‌ای داشته است.
متاسفانه بخش عظیمی از این مجموعه باشکوه توسط رومیان ویران شد و چندین سال بعد آباقاخان برادرزاده هلاکوخان بر روی خرابه‌های تخت سلیمان مسجدی ساخت که آن نیز تخریب شده و تنها تعدادی از کاشی‌های مسجد در سالن موزه تخت سلیمان قابل مشاهده است. این موزه در قسمت غربی مجموعه تخت سلیمان قرار دارد و در آن آثار باستانی کشف شده در منطقه نگهداری می‌شود.
2. زندان سلیمان یا کوه زندان دیو
یکی دیگر از مکان های دیدنی آذربایجان غربی زندان سلیمان می باشد که از عجیب ترین مکان ها در این استان است. ویژگی متمایز این کوه از دیگر همتایان خود تهی بودن آن است.
این کوه مخطروطی، هزاران سال قبل بر اثر فوران یک آتشفشان پدید آمده؛ همچنین داستان‌های مختلفی درباره‌ی این کوه وجود دارد و حاکی از آن است حضرت سلیمان، دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند را در این کوه زندانی می‌کرده و به همین خاطر این کوه را زندان دیو یا زندان سلیمان می نامند.
که در واقع یک کوه با ارتفاع ۱۰۷ متر است که در آن گودالی به عمق ۸۰ متر وجود دارد.
این گودال در اثر فعالیت‌های آتشفشانی شکل گرفته است و به عنوان زندان سلیمان شهرت دارد. برای دیدن زندان سلیمان لازم است که بالای کوه بروید و بعد از ۴۵ دقیقه پیاده روی گودال مربوطه قابل مشاهده است.
3. قره کلیسا
یکی از مکان های شگفت انگیز و خارق العاده که از فاصله دور با سنگ های سفید و سیاه در دل کوه چشمان شما را خیره به خود می کند وجود قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس یا طاطائوس می باشد. این بنای تاریخی به عنوان اولین کلیسا در جهان شناخته شده که از ارزشمندترین بنا های مذهبی محسوب می شود.
در این کلیسا قتل عام شاه سانتروک که منجر به قتل دختر وی شد و همینطور مرگ طاطائوس که از اتفاقات غم انگیز در این محل بوده است.
با وجود تخریب شدن کلیسا در حمله مغول و زلزله، این بنا دوباره توسط چندین خیر بازسازی شد. همچنین این مکان مذهبی مورد لطف پادشاهان ایرانی قرار داشته است.
برای حمایت از ارامنه، کتیبه‌ای به دستور شاه عباس اول در سر در این کلیسا نصب شد. عباس میرزای ولیعهد دستور ساخت تالار دیگری در ضلع غربی کلیسا را داد.
سنگ‌های سفید و مشکی کلیسا و دو گنبد هرمی دوازده وجهی در سقف، زیبایی آن را دو چندان کرده است. به جز کلیسای اصلی برای عبادت، این بنا دارای ۴۷ اتاق برای راهبه‌ها و ساکنین کلیسا، دو حیاط غربی و شرقی، ناقوس خانه و انباری است.
قره کلیسا یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ارامنه در جهان است و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
4. دریاچه ارومیه
این دریاچه از لحاظ بزرگی در ایران رتبه اول و در کل جهان مرتبه دوم را دارد که به رنگ سرخ و نارنجی می باشد. این رنگ موجود در این دریاچه در اثر فعالیت موجودات میکروسکوپی در داخل دریاچه می باشد که خبری از آب نیلگون در آن وجود ندارد. با کاهش آب دریاچه ارومیه و افزایش نمک در آب این موجودات بیشتر می شوند و همین علت چمشگیری در این رابطه می باشد.
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه است که در ۱۷ کیلومتری شهر ارومیه قرار دارد. این دریاچه زیستگاه مهمی برای حیوانات منطقه است که این روزها با خشک شدن آن مشکلات زیست محیطی برای پرندگان و حیوانات منطقه به وجود آمده است.
در دل دریاچه بیش از صد جزیره وجود دارد. جزیره اشک یکی از جزیره‌های مهم دریاچه ارومیه است که گونه نادری از گوزن زرد ایرانی در آن زندگی می‌کند. همچنین جزیره‌های موجود در دریاچه محل توقف پرندگان مهاجر همچون فلامینگو، پلیکان، کفچه‌نوک، اکراس، لک‌لک و غیره است
در نزدیکی سواحل دریاچه ارومیه مجتمع‌های ساحلی و تفریحی وجود دارد که مهمترین آنها، مجتمع گردشگری باری و دهکده ساحلی چی چست، است. این مکان‌ها دارای امکانات اقامتی، گردشگری، رستوران، سالن بازی و ورزشی هستند و هر ساله از علاقمندان و گردشگران دریاچه ارومیه پذیرایی می‌کنند.
5. غار سهولان
یکی مکان های دیدنی آذربایجان غربی سهولان است که در ۲۶ کیلومتری شهر بوکان قرار دارد. سهولان نام غاری بزرگ که دومین غار آبی بزرگ ایران و شبیه غارعلیصدر می باشد. زیاد ترین عمق این غار ۵۲ متر و کمترین عمقش به ۲۰ متر می رسد که شیب تندی در انتهای تونل قرار دارد. این غار در واقع راهی برای بالارفتن و رسیدن به بالای کوه بوده که در حال حاضر با دیوار سنگی بسته شده است.
این غار در واقع یکی از عجایب زمین شناسی است که بیشتر بخش‌های آن به دلیل عدم دسترسی هنوز کشف نشده است. بعد از ورود به غار، برای بازید سوار قایق می‌شوید. جلوه‌های طبیعی و قندیل‌های آهکی منحصر به فرد در سقف، این محل را به یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی آذربایجان غربی تبدیل کرده است.
6. دریاچه مارمیشو
این دریاچه در فاصله ۴۵ کیلومتری ار غرب ارومیه در طبیعت بکر و در میان کوهستان‌های همجوار مرزایران و ترکیه قرار دارد که به نام مارمیشو در قدیم که ۱۲۰۰ سال قبل مسیحیان در آن جا ساکن بودند. به این دریاچه نام خود را از رهبر این مسیحیان یعنی بنیامین مارشیمون گرفته دادند. این دریاچه زیبا با چشمه طبیعی و وجود جانورانی همچون؛ قزل آلا، ماهی سفید، خرس، روباه، گرگ و خرگوش در این مکان از شگفتی های طبیعت می باشد.
آب دریاچه از رودخانه نازلوچای که از کو‌های اطراف سرچشمه گرفته تامین می‌شود. علت اصلی ایجاد این دریاچه ریزش کوه توسط زلزله است. احاطه شدن دریاچه با کوه‌ها و وجود پوشش گیاهی سرسبز همچون درختان صنوبر، بلوط، عناب، گلابی، زالزالک، بادام و گیاهان دارویی همچون خارشتر، گزنه، زنبق، لاله کوهی، بومادران، کاسنی، آویشن و کنگر باعث شده این دریاچه طبیعت بکری داشته باشد.
بهترین ماهی‌های قزل آلا و ماهی سفید در این دریاچه زندگی می‌کنند؛ به همین دلیل علاوه بر شنا، می‌توانید از ماهیگیری در دریاچه لذت ببرید.
7. چمن متحرک چملی
یکی از آثار شگفت انگیز طبیعی در ۱۵ کیلومتری شهر تکاب، چمن متحرک چملی است. جزیره متحرک با وسعت ۸۰ متر مربع بر روی دریاچه کوچکی قرار دارد و وزش باد باعث جابجایی آن می‌شود. پوشش گیاهی آن به گونه‌ای است که ریشه‌های گیاهان و نیزارها در هم تنیده شده و این ریشه‌ها بدون تماس با زمین از آب تغذیه می‌کنند.
ضخامت چمن به گونه‌ای است که امکان قدم گذاشتن بر روی آن وجود دارد. در اطراف دریاچه لجن‌زارهای فراوانی وجود دارد ولی از سمت شرق دریاچه و با عبور از راهی باریکی می‌توانید به ساحل این دریاچه برسید.
8. مقبره پوریای ولی
مقبره یکی از مشهورترین قهرمانان ایران به نام محمود خوارزمی معروف به پوریای ولی در شهر خوی قرار دارد. پوریا ولی پهلوان و عارف قرن هفتم و هشتم بوده و در دوران جوانی در پوستین‌دوزی و کلاه‌دوزی مهارت داشته است.
پوریای ولی به علت سفرهای متعددش، داشتن قدرت بدنی بالا و تبحر در کشتی در دوران خود شهرت زیادی کسب کرده بود. زادگاه این قهرمان به صورت دقیق معلوم نیست ولی با توجه به سندی مربوط به دوره صفوی، حدس زده می‌شود ایشان از مردم خوی و سلماس بودند.
همچنین شک و شبهه‌هایی در مورد مزار اصلی این پهلوان ایرانی وجود دارد به همین دلیل علاوه بر خوی، آرامگاه‌های دیگری در ازبکستان و فومن گیلان نیز وجود دارد که به احتمال زیاد مقبره موجود در خوی مقبره اصلی است. بسیاری از مردم و مسافران برای ادای احترام به بزرگترین و نامدارترین پهلوان ایران با سفر به خوی از این مقبره دیدن می‌کنند.
9. مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع ارومیه، در دوره ساسانیان آتشکده‌ای برای زرتشتیان بوده و سپس در زمان خسرو انوشیروان این مسجد جامع ساخته می‌شود. مسجد جامع معماری خارق العاده‌ای دارد و گچبری‌های بنا بخصوص در محراب مسجد، ستون بندی‌ها، طاق‌های مسجد و کتیبه‌های کوفی دور گنبد نشان از معماری زیبا و قدمت بنا دارد.
مهمترین بخش مسجد، شبستان گنبددار مربع شکلی است که سه ورودی مسجد به آن منتهی می‌شود. گنبد مسجد ۱۹ متر ارتفاع دارد و جزو مرتفع‌ترین گنبدها در ایران محسوب می‌شود.
علت ارتفاع زیاد آن، کامل بودن نیم دایره گنبد است. چهلستون، محراب، کتیبهها، حجرههای قدیمی اطراف صحن مسجد و قسمتهای نوساز دیگر بخش‌های مسجد هستند. برای دیدن مکانی با معماری اسلامی این مسجد گزینه خوبی است.
10. تپه حسنلو
تپه حسنلو که در شهر نقده و در بین دو روستای حسنلو و امینلو واقع شده است یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی آذربایجان غربی است. این مکان محل سکونت مردمانی برای ده دوره تاریخی بوده است. دوره دهم مربوط به ۶۰۰۰ تا ۳۰۰۰ قبل از میلاد است و قدیمی‌ترین دوره محسوب می‌شود. به دلیل کمبود آثار تاریخی از دوره‌های هشتم، نهم و دهم، اطلاعات کمتری از این دوره‌ها وجود دارد. دوره‌های پنجم، ششم و هفتم بین سال‌های ۳۰۰۰ تا ۱۳۰۰ قبل از میلاد بودند.
وجود ظروف سفالی خاکستری، بناهای گلی و خشتی از ویژگی‌های دوره پنجم است. وجود ساختمان‌های سنگی در دوره چهارم، تمدن و پیشرفت حسنلو را نشان می‌دهد.
اقوام پارت‌ها و مادها به ترتیب در دوره‌های دوم و سوم در این مکان ساکن بودند. دوره اول مربوط به اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلام است. یکی از آثار مهم کشف شده در این مکان تاریخی، جام طلا حسنلو است که نشانگر هنر و توانایی ایرانیان باستان در صنعت فلزکاری بوده و این جام در حال حاضر در موزه ایران باستان در تهران نگهداری می‌شود.
علاوه بر بازدید از اطراف تپه، در کنار تپه موزه کوچکی برای نگهداری برخی از آثار قدیمی وجود دارد و می‌توانید از آن نیز بازدید کنید.
11. چشمه آب معدنی کوه زنبیل ارومیه
چشمه زنبیل در ۳۶ کیلومتری شمال شرقی ارومیه، در نزدیکی روستا نازلوچای واقع شده است.
این چشمه دارای عمقی به میزان ۲۵ سانتی متر و قطری به میزان ۴ متر است و برای گذر از جاده آن نیاز به ماشین جیپ دارید و امکان عبور با ماشین عادی دشوار است. به این علت که آب چشمه دارای مواد معدنی نظیر بی کربنات کلسیک، منیزیم آهن دار و سولفات است، خاصیت درمانی برای برخی دردهای مفاصل و یا مشکلات پوستی دارد.
در نزدیکی چشمه کوه زنبیل، چشمه دیگری نیز فعالیت دارد با این تفاوت که میزان و شدت جریان آب آن کمتر است. این چشمه در نزدیکی دریاچه ارومیه است، به همین دلیل علاوه بر بازدید این دریاچه، می‌توانید ساعاتی را در چشمه آب معدنی کوه زنبیل نیز بگذرانید.
12. کلیسای حضرت مریم
یکی از قدیمی‌ترین کلیساها در ایران، کلیسای حضرت مریم یا ننه مریم است که در خیابان خیام شهر ارومیه واقع شده است. این کلیسا بعد از کلیسا بیت لحم در فلسطین قدیمی‌ترین کلیسای جهان محسوب می‌شود. این مکان در ابتدا آتشکده زرتشتیان بوده و سال‌ها بعد در دوران ساسانیان این کلیسا ساخته می‌شود.
بنای ساختمان از سنگ و ساروج ساخته شده است. معماری داخلی آن بر گرفته از معماری ساسانی است و از سادگی خاصی پیروی می‌کند. فضای داخلی آن شامل تعدادی اتاق، چند طاق هشتی شکل و محرابی کوچک است. این مکان مقدس از فرش‌های دست بافت پوشیده شده است و فقط تعدادی صندلی برای افراد سالمند وجود دارد.
13. پیست اسکی خوشاکو
اگر در زمستان قصد سفر به آذربایجان غربی دارید، می‌توانید ورزش‌های زمستانی را در لیست برنامه خود قرار دهید. پیست اسکی خوشاکو، واقع در ۳۰ کیلومتری غرب ارومیه در منطقه راژان، مکانی مناسب برای انجام ورزش‌های زمستانی است.
به علت شیب مناسب، چشم انداز زیبا، امکانات رفاهی و تفریحی، هر ساله افراد زیادی برای تفریح زمستانی به این مکان سفر می‌کنند. برای اقامت در نزدیکی پیست هتلی وجود دارد و همچنین در این پیست مربیان ماهر به منظور آموزش اسکی حضور دارند.
لوازم اسکی منطقه با قیمت مناسبی کرایه داده می‌شود. در نتیجه دغدغه‌ای برای نبود امکانات وجود ندارد. در فصل گرم، با توجه به پوشش گیاهی منطقه و چمن‌های موجود، امکان اسکی بر روی چمن وجود دارد. لذت برف بازی، اسکی، تیوپ سواری و پاراگلایدر سواری را در این مکان از دست ندهید.
14. کاخ موزه باغچه جوق
مقر حکومتی اقبال السلطنه، سردار شهر ماکو یکی از جاهای دیدنی آذربایجان غربی است. این کاخ زیبا در شش کیلومتری شهر ماکو و در نزدیکی روستای باغچه جوق قرار گرفته است. به علت علاقه سردار به روسیه و عثمان، بنا بر اساس معماری ایرانی و روسی ساخته شده است.
حوضی پر آب، درختان کهن و گل‌های زیبا در محوطه بیرونی جلوه به خصوصی به باغ داده است. کاخ با مصالح سنگی و آجری با پنجره و ارسی‌های بزرگ ساخته شده و سقف آن با توجه به شرایط جغرافیایی و بارش فراوان باران به صورت شیروانی است.
درون عمارت تالار اصلی، اتاق چهره، نهارخوری، هشتی و غیره وجود دارد. اثاثیه قدیمی، گچبری، آینه کاری، نقاشی، کاغذ دیواری‌ها و تزیینات منحصر به فرد داخل ساختمان جلوه خاصی به فضای درون عمارت داده است. در حال حاضر این کاخ به عنوان موزه باغچه جوق پذیرای گردشگران است و امکان دیدن اولین گرامافون ایران و دیگر اشیا قیمتی این موزه وجود دارد.
15. بنای سه گنبد
بنای سه گنبد یکی از جاهای دیدنی آذربایجان غربی است که در جنوب شرق ارومیه واقع شده است. قدمت این ساختمان به دوران سلجوقیان بر می‌گردد. این ساختمان به احتمال زیاد آرامگاه یکی از بزرگان دوره سلجوقی بوده و از طاق آجری برای پوشاندن مقبره استفاده شده است. در ورودی برج سه کتیبه به خط کوفی دیده می‌شود که حاکی از قدمت زیاد بنا است. همچنین تزیینات ورودی با نقوش هندسی، زیبایی منحصر به فردی به آن داده است. برج دارای دو طبقه است که طبقه اول سرداب و طبقه دوم اتاق مقبره است.
16.چشمه کانی گراوان
چشمه آب معدنی گراوان در جوار روستایی به نام کانی گویز در شهرستان ربط که نزدیک شهر سردشت می باشد قرار دارد. این چشمه از مکان های گردشگری آذربایجان غربی که اثری طبیعی و خدادادی محسوب می شود تنها منبع آب نمی باشد بلکه باعث افزایش روحیه با رنگ های خارق العاده می باشد که چشم هر بیننده ای را به خود خیره خواهد کرد.
17. بازارچه مرزی سرو
روزانه صد ها نفر از این مکان که در ۱ کیلومتری گمرک قرار دارد دیدن می کنند و اجناسی را خریداری می کنند. این بازارچه در ارومیه قرار دارد که مجتمع تجاری با مفازه ای پراکنده زیادی را در خود تشکیل داده است که این اجناس از کشور ترکیه واردات می شود و با مارک ها و برند های معتبر عرضه می شود. در نزدیکی این بازارچه پارکی به نام سیران برای استراحت مسافران قرار دارد که افراد زیادی به این مکان می آیند.
18.کلیسا زور زور ماکو
وجود کلیسایی در مقابل رودخانه ای بی همتا به نام زنگی مار که بر خلاف ظاهر ساده اش بسیار ارزشمند می باشد. این کلیسا در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته که ثبت جهانی یونسکو را در کل جهان دارد و همین امر موجب توجه افراد زیادی قرار گرفته است که هر ساله میزبان گردشگران زیادی در خود است. جزو مکان های دیدنی استان آذربایجان غربی می باشد.
19.سیلوانا
از دیگر مکان های دیدنی آذربایجان غربی وجود شهر مرزی و زیبا که اکسیژن زیادی دارد سیلوانا می باشد که وجود چشمه آب معدنی گوارا در این مکان زیبا به همراه کوهستان های شگفت انگیزش که مختص ورزش پاراگلایدر یک منطقه گردشگری نمونه در آذربایجان غربی به شمار می رود از زیبایی های این منطقه است.
20.موزه ارومیه
یکی از موزه هایی که رتبه دوم را از لحاظ غنی بودن به خود اختصاص داده است وجود موزه ارومیه است. این موزه از قرون اول اسلام تا اکنون است. این موزه از جمله مکان های دیدنی ارومیه و یکی از غنی ترین موزه های ایران است قدمت بعضی از آثار آن به ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد و جدیدترین آثار آن هم متعلق به دوره ی قاجار است که محبوب ترین موزه می باشد.
