ایلام
واژههایی همانند عروس زاگرس یا شهر کوهستانهای سبز، بدون شک ذهن هر شنوندهای را به سمت استان ایلام سوق میدهد. شهر ایلام مرکز استان ایلام بوده و در نیمه غربی کشور قرار گرفته است. وجود چشماندازهای طبیعی و طبیعت بکر و دستنخورده ایلام موجب شده که این شهر مکان مناسبی برای سفر باشد.
شهر ایلام میان کوهها و ارتفاعات جنگلی قرار گرفته و دارای طبیعتی بسیار ناب و حیرتانگیز است. شاید کمتر جایی را دیده باشید که ارتفاعات هموار و همیشه سبز داشته باشد، اما این ویژگی کاملا درباره شهر ایلام صدق میکند. آبوهوای این شهر معتدل کوهستانی و بهاری بوده و مردمانی بسیار خونگرم و مهماننواز دارد.
جالب است بدانید که ایلام بر روی بقایای تمدن ساسانی بنا نهاده شده و مردمان آن به زبان کردی صحبت میکنند. لازم به ذکر است که از صنایع موجود در شهر ایلام میتوان به پالایشگاه گاز و پتروشیمی آن اشاره کرد. در ادامه به معرفی جاهای دیدنی ایلام پرداخته و اطلاعات مورد نیاز درباره آنها را در اختیارتان قرار خواهیم داد.
1.تنگ کافرین ؛ از بکرترین جاهای دیدنی ایلام
تا از نزدیک این تنگ سراسر شگفتی را نبینید وجودش را باور نمی کنید! شاید خیال کنید درهای کهن در شرق آسیاست یا دریاچه ای مرموز در قلب آفریقا. احتمالن نظایر آن را در تصاویر تلویزیونی یا مستندهای طبیعت که مناطقی بکر از نواحی دوردست زمین را نشان می دهند دیده باشید. اما اشتباه نکنید. این تنگ بخشی از طبیعت بکر استان کشورمان ایلام است.
آب های جاری درون تنگ کافرین، از کوه های بلند و سر به فلک کشیده کبیرکوه سرچشمه می گیرند و پس از عبور از این تنگ به رودخانه سمیره می ریزند. طول تنگ دو کیلومتر است و در یک کیلومتری مدخل ورودی آن برکه آب زمزم قرار گرفته است زیارتگاه جابر در این منطقه نیز از دیگر نقاط گردشگری این منطقه محسوب می شود.
از تفریحات مورد علاقه گردشگرانی که به این ناحیه می آیند قایق سواری در طول تنگ کافرین است. با قایق می شود راهی این رودخانه شد، پارو زد و از سکوت آرامش بخش و مرموزش لذت برد.
2.کوه اهوران ؛ با صلابت و سرسبز
از همان بدو ورودتان به استان ایلام، احساس می کنید در میان کوهستان ها و ارتفاعات سرسبز محاصره شده اید. ایلام منطقه ای کوهستانی است و طبعن بخش قابل توجهی از جاذبه های طبیعی آن را کوه ها و قله های سر به آسمان ساییده تشکیل می دهند. یکی از شناخته شده ترین آن ها، کوه اهوران است که در ۸۰ کیلومتری شمال شرقی ایلام واقع شده.
اهوران کوهستان یکدستی است که به طول ۲۴ کیلومتر از دره جزمان رود در غرب ایلام به سوی جنوب شرقی کشیده شده و نهایتن به کوه های کولیته و کازه تر می پیوندد. برای کوهنوردان و گردشگرانی که فتح ارتفاعات سرسبز، از فانتزی های سفرشان است، صعود به این کوه ۲۱۲۰ متری خالی از لطف نخواهد بود.
3.نقش برجسته ی گل گل ملکشاهی ؛ گذری تاریخی در جاهای دیدنی ایلام
بین مرکز استان ایلام و شهرستان ملکشاهی روستایی به نام گل گل وجود دارد که بی تردید شهرت خود را مدیون نقش برجسته ای بازمانده از زمان تمدن آشوری است. این سنگ نوشته که از جاهای دیدنی ایلام به شمار می آید، در میان تنگه ای بزرگ با صخره ای مرتفع قرار گرفته که البته با یک جعبه مشبک فلزی محافظت می شود.
پادشاه آشوری با کلاهی مخروطی و ردایی بلند و شمشیری حمایل در دست به صورت نیمرخ حکاکی شده و پشت سرش هلال ماهی به نشانه حمایت خدایان و الاهه های آسمانی برای پیروزی او در جنگ دیده می شود.
پایین آن نوشته هایی نیز به خط میخی وجود دارند که در گذر زمان دچار فرسایش شده اند. نقش نگاره ها برای تاریخ دوستانی که علاقه مند به زبان های باستانی و رمزگشایی از آن ها هستند از بهترین سرگرمی هاست.
4.طاق شیرین و فرهاد ؛ تجسم اسطوره
عجیب نیست که اسطوره ها و افسانه های کهن محدود به ادبیات نمی مانند و تأثیرشان را در ابعاد مختلف زندگی یک ملت حفظ می کنند. در منطقه تنگ کوشک از توابع بخش زرنه شهرستان ایوان، بنایی وجود دارد که بنا بر افسانه های محلی، در نصف روز توسط فرهاد برای استراحت شبانه شیرین ساخته شده است.
ریش سفیدان و قدیمی ترها، آن را با نام طاق شیرین می شناسند اما به طور کلی به طاق شیرین و فرهاد موسوم است. این بنا یک طاق سنگی است که در دامنه کوه قرار گرفته و منسوب به دوره ساسانیان است.
در ساخت آن از سنگ های بزرگ حجاری استفاده شده که به صورت ردیفی و بدون ملات بر روی هم قرار گرفته اند. ولی منحصر به فردترین ویژگی در معماری آن، مربوط به پشت بام طاق است که به جای فرم هلالی به حالت مسطح ساخته شده است. هیچ بنایی بدون داشتن ویژگی خاص نمی تواند حامل اسطوره ای کهن باشد.
5.غار کناتاریکه ؛ ماجراجویی سرد
غارها همواره از جاذبه های مرموز و ماجراجویانه ی شهرهای تاریخی اند. چرا که علاوه بر دارا بودن مظاهری از تمدن و زندگی انسان های اولیه، القاکننده حس دوگانه ای از هیجان و دلهره هستند. یک دیگر از جاهای دیدنی ایلام در فاصله ۳۵ کیلومتری مسیر ایلام-دره شهر در ارتفاعات سیوان کوه، غار متروکه ای موسوم به کناتاریکه است.
دهانه ورودی غار تا حدی تنگ است و به صورت نفر به نفر می توان وارد آن شد. اما به میزانی که در آن پیش بروید با افزایش ارتفاع تا حد ۱۲ متر رو به رو خواهید شد.
یک حوضچه آبی، پردههای سنگی،تالارها، چاهها، دهلیزها و صدها ستون و مجسمه استالاکتیتی برای جلب توجه هر بازدیدکننده ای کافی به نظر می رسد. سردی هوای داخل غار به حدی است که در طول سال هیچ جانوری در آن سکونت ندارد. اما اکسیژن و هوای داخل آن برای یک بازدید چند ساعته مناسب و کافی است. این غار به بره زرد نیز مشهور است.
6.دریاچه دوقلوی سیاه گاو ؛ پدیده ای نادر در قلب طبیعت
شاید برایتان جالب باشد که گاه جاذبه های طبیعی هم در بدو پیدایش همتای دیگری کنار خود داشته باشند. دریاچه سیاه گاو به عنوان تنها دریاچه دوقلوی کشور در محدوده شهرستان آبدانان ایلام واقع است.
این پدیده طبیعی نادر در دل ارتفاعات سبز منطقه قرار گرفته و منبع آب از کف زمین می جوشد. توسط کانالی طبیعی به عرض ۸ متر و عمق چهار متر و طولی بالغ بر ۷۰ متر به یکدیگر متصل شده اند.
دو دریاچه نسبت به هم اختلاف سطح داشته و یکی بالادست دیگری است و آب همواره در آن جریان دارد. دریاچه سیاه گاو از نوع آب شیرین است و زلالی آن به حدی است که می توان تا عمق ۳۰ متری آن را شبیه آکواریومی پر از ماهی نظاره کرد. حتی اگر هوس کردید می توانید از آب گوارایش بنوشید!
7.کوه قلاقیران ؛ نماد استوار ایلام
قلاقیران از دیگر جاهای دیدنی ایلام و به نوعی مهمترین کوه این استان مرتفع است. در نوشته ها یا راهنماهای مرتبط با ایلام به وفور ازین کوه یاد می شود و به نوعی نماد شهر ایلام است. قلاقیران در ۵ کیلومتری غرب شهرستان ایلام واقع شده و به لحاظ جلوۀ طبیعی در شمار بهترین نقاط کوهستانی کشور است.
چشم اندازهای اطراف کوه دارای زیباییهای کم نظیری است. از آن جمله می توان به تفرجگاه های جنگلی ششدار و منجل که اطراف کوه را احاطه کرده است اشاره کرد. ارتفاع کوه قلاقیران ۲۱۵۲ متر است و برای صعود به آن نیاز به تجهیزات صخره نوردی حرفه ای می باشد.
8.روستا بانقلان ؛ لمس آرامش در خلوص طبیعت
روستاها در هر منطقه و آب و هوایی که باشند جاذبه های خاص خود را دارند. به خصوص در مناطقی که بارندگی کافی و خاکی حاصلخیز دارند، پتانسیل کشت و رویش در آن ها بیشتر و جلوه های طبیعت نمایان تر است. بانقلان یکی از روستاهای بخش مرکزی ایلام است که در دهستان ده پایین قرار گرفته و در دامنه سرسبز کوهستان های اطرافش جا خوش کرده است.
کشتزارها، مزارع کشاورزی و باغ های گردو عمده زمین های این روستا را احاطه کرده و برای آن چیزی از سرسبزی کم نگذاشته اند. در میان یکی از این کشتزارها، تپه ای باستانی هم وجود دارد که میزبان بقایای قلعه تاریخی توت است.
هرچند که امروزه بخش عمده این قلعه بر اثر تخریب و فرسایش از بین رفته، اما به سبب سفال ها و ابزارهای سنگی مکشوفه از آن اهمیت تاریخی به سزایی دارد. با سفر به این روستا آرامشی محض را در میان خلوص طبیعت تجربه خواهید کرد. اگر روغن محلی هم گیر آوردید، در خریدش تردید نکنید!
9.دره ارغوان;طبیعت ناب ایلام
تماشاییترین و چشمنوازترین جاذبه گردشگری ایلام را میتوان دره ارغوان آن به حساب آورد که در فاصله ۳ کیلومتری شمال شرق شهر ایلام قرار گرفته است. چشم برداشتن از طبیعت بکر دره ارغوان با وجود درختچههای خوشرنگ و بوی ارغوان واقعا غیرممکن است.
دره ارغوان در فصل بهار به ویژه ماه اردیبهشت کاملا به رنگ صورتی درآمده و حس زیبایی را در اختیار شما قرار خواهد داد. شاید کمتر کسی باشد که ایلام را جزء الویتهای سفر خود قرار دهد و این مسئله به عدم اطلاع ازجاهای دیدنی ایلام مربوط میشود، زیرا اگر افراد مطلع باشند که این استان کوهستانی از چه مناطق دیدنی و جاذبههای گردشگری برخوردار است، قطعا با دید وسیعتری به آن نگاه خواهند کرد.
دره ارغوان مملو از ارغوانهای زیبا و جذاب بوده و به طور حتم چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند. توصیه میکنیم در سفر خود به ایلام، حتما از دره اغوان دیدن کنید.
10. آبشار اما از جاهای دیدنی ایلام
جاهای دیدنی ایلام بسیار متنوع هستند و در این میان آبشارها از جایگاه ویژهای برخوردارند. یکی از آبشارهای زیبا و جذاب استان ایلام را میتوان آبشار اما معرفی کرد که در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شهر ایلام قرار دارد.
ارتفاع این آبشار در حدود ۲۰ متر بوده و از این نظر جلوه خاصی به این ناحیه بخشیده است. جاذبه طبیعی آبشار اما در شهرستان ملکشاهی استان ایلام واقع شده و سالانه پذیرای مسافران و گردشگران زیادی است، البته به دلیل داشتن فضای سبز و دشتهای وسیع برای استراحت، بسیاری از اهالی این منطقه هم در روزهای تعطیل در کنار این آبشار وقت میگذرانند.
بهترین فصل برای سفر به آبشار اما از جاهای دیدنی ایلام را میتوان فصل بهار دانست، زیرا در این فصل آبوهوای بسیار دلچسبی انتظار شما را خواهد کشید.
11.قلعه اسماعیل خان
ایلام یکی از قدیمیترین مناطق ایران است. بر اساس اسناد تاریخی، یکی از قدیمیترین تمدنهای ایران در محدوده ایلام امروزی شکل گرفته است. طی کاوشهای اخیر، هزاران اثر تاریخی و باستانی متعلق به هزاران سال پیش از این منطقه به دست آمده است.
قلعه اسماعیل خان یکی از قدیمیترین جاهای دیدنی ایلام محسوب میشود. متأسفانه امروز بقایای بسیاری از آن قلعه قدیمی به جای نمانده است. این قلعه در ارتفاعات شمال ایلام قرار دارد. در آن دوران معمولاً قلعهها را برای تپههای بلند میساختند تا به دشمن مشرف باشند.
همچنین به این شکل از بروز سیلاب نیز در امان بودند. این قلعه از جنس سنگ و ملات گچ ساخته شده است. با دیدن قلعه اسماعیل خان به فکر فرو خواهید رفت. شاید از خودتان بپرسید واقعاً چه بلایی بر سر ساکنین این قلعه آمده است؟
12.قلعه والی
قلعه والی یکی از زیباترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی ایلام محسوب میشود. بر اساس اسناد تاریخی، این قلعه در سال ۱۳۲۶ قمری، یعنی حدود ۱۰۰ سال پیش و در دوران قاجار بنا شده است. گویا «غلامرضا خان والی» دستور داده تا این قلعه را در محله «حسین آباد فیلی» یا همان ده بالا بنا کنند.
مساحت این قلعه به حدود ۴،۶۰۰ متر مربع میرسد. در ساخت این قلعه از مصالحی همانند کاشی، سنگ، آجر و چوب استفاده کردهاند. البته همان طور که در تصویر مشاهده میکنید، این سازه بیشتر شبیه به یک کاخ بسیار عظیم و خانهای سلطنتی است و شباهتی به قلعههای نظامی ندارد.
در میان این قلعه بزرگ، حیاطی دلباز و باصفا به چشم میخورد. در میان حیاط، حوضی فیروزهای وجود دارد. این قلعه در حال حاضر به موزه مردمشناسی ایلام تبدیل شده است.
13.پارک ملت ایلام
پارک ملت ایلام یکی از قدیمیترین پارکهای این شهر به حساب میآید. این پارک را با نام «پارک سراب» نیز میشناسند. این پارک با بیش از ۱۵۰ درخت قدیمی و کهنسال، فضایی عالی را برای استراحت و پیکنیک مهیا میکند.
شاید در حین سفر گاهی احساس کنید که نه حوصله پیادهروی در طبیعت و نه تماشای جاهای تاریخی را ندارید. در چنین مواقعی میتوانید سری به پارک ملت بزنید و در آن استراحت کنید. این پارک دارای تمام امکانات رفاهی، خدماتی و تفریحی است
پارک محیطی کاملاً خانوادگی دارد. حضور انتظامات در پارک امنیت آن فراهم میکند. نمازخانه، سرویس بهداشتی، آبخوری، بوفه، زمین بازی کودکان، نیمکت و آلاچیق جزء امکانات این پارک به حساب میآید.
14.تنگه رازیانه
تنگه رازیانه را بدون هیچ شکی باید یکی از بهترین و زیباترین جاهای دیدنی ایلام دانست. این دره ظاهری بسیار عجیب، زیبا و نفسگیر دارد. تصور کنید در میان دشتی وسیع و سرسبز قدم میزنید که ناگهان متوجه شکافی عجیب در زمین میشوید. خودتان را احتیاط به لبه پرتگاه میرسانید تا پایین را نگاه کنید. سر خود را که پایین میگیرید، با تنگهای کوهستانی روبهرو خواهید شد که از میان آن رودخانهای خروشان عبور میکند.
این تنگه جزء اثار طبیعی و ملی ایران به حساب میآید. دسترسی به رودخانه تنگه بسیار دشوار است و نیاز به مهارت و تجهیزات کوهنرودی دارد. بد نیست بدانید این تنگه یکی از مهمترین موضوعات تحقیقات علومزمینی و هیدرولوژی محسوب میشود. به احتمال فراوان، این تنگه در اثر حرکت پوسته زمین به وجود آمده است. اگر اهل عکاسی باشید، میتوانید تصویری خیرهکننده از این تنگه ثبت کنید.
15.کاخ فلاحتی
کاخ فلاحتی یکی دیگر از جاهای دیدنی بسیار جذاب ایلام است. قدمت این کاخ زیبا به دوران قاجار باز میگردد. همان طور که میدانید، کاخهای قجری بسیار پرزرق و برق و تماشایی هستند. این کاخ نیز مشخصههای یک کاخ مجلل قجری را دارد.
بر اساس اسناد تاریخ، این کاخ در سال ۱۳۲۶ به دست فردی با نام «غلامرضا خان والی» ساخته شده است. قلعه والی نیز به همین فرد تعلق داشت. در حال حاضر کاخ فلاحتی با مساحت ۸۱۰ متر در زمینهای اداری سازمان جهان کشاورزی قرار دارد. زیربنای این کاخ به حدود ۳۰۰ متر میرسد.
این کاخ از ۵ اتاق و ایوانی مستطیلشکل تشکیل شده است. متأسفانه امکان بازدید از تمام بخشهای این کاخ وجود ندارد.